Op de krappe, Nederlandse woningmarkt mag je van geluk spreken als je een huis weet te bemachtigen. Veel eigenaren denken vervolgens niet na over welke impact klimaatverandering heeft op hun woning. Dat zou wel moeten, zegt journalist Christel Don. Ze schreef er een boek over.

In haar boek Klimaatgetto's beschrijft Don hoe klimaatverandering onze huizen binnendringt en welke acties er nodig zijn. | Credit: Keke Keukelaar / Getty Images
Don verhuisde van Amsterdam naar het hoger gelegen Zutphen. De keuze viel op een huis 9 meter boven zeeniveau. “Niet dat de Randstad snel onder water loopt, maar ik wilde een toekomstbestendige investering doen. Voor mij voelde het logisch om hoger te gaan wonen.”
Tegelijkertijd zag ze dat haar omgeving er niet mee bezig was. “Een vriend van me kocht een huis in Marken, buitendijks. Het feit dat zijn huis niet beschermd is tegen hoog water of overstromingen, daar had hij niet bij stilgestaan. Genoeg mensen sluiten hoge hypotheken af voor authentieke panden in een historisch centrum, zonder goed na te denken over de staat van de veelal houten funderingspalen. Dat verbaast me, want klimaatverandering heeft al effect op de huizenprijzen.”
Klimaatgetto’s
Ze schreef er het boek Klimaatgetto’s over. Daarin beschrijft ze hoe klimaatverandering onze huizen binnendringt en welke acties er nodig zijn. De titel verwijst naar gebieden die door klimaatrampen in waarde afnemen. “Wanneer een wijk wordt getroffen door een overstroming, storm of natuurbrand, kan er gaandeweg een tweedeling ontstaan. Enerzijds is er een groep mensen die kan verhuizen of het huis klimaatbestendiger kan maken. Anderzijds zijn er mensen die zich dat niet kunnen permitteren. Als mensen verhuizen, komt hun woning voor minder geld op de markt. Het wordt gekocht door mensen met een kleinere portemonnee. Door die neerwaartse spiraal kunnen gaandeweg klimaatgetto’s ontstaan. De inwoners komen vast te zitten in risicovolle omstandigheden, omdat ze zich niets beters kunnen veroorloven.”
Voor Nederland is het een heftige term, erkent Don. “In Indonesië en Amerika bestaan klimaatgetto’s al. In Nederland niet, maar de eerste signalen worden zichtbaar.” Ze wijst naar Rotterdam Bloemhof, waar veel huizen geen diepe paalfundering hebben. “Door versnelde bodemdaling zakken die steeds verder weg, met scheuren in de gevels en schimmel op de muren als gevolg. De herstelwerkzaamheden zijn kostbaar en lang niet iedereen kan dat betalen. Een ander voorbeeld is Enschede, waar recentelijk zesenzestig huurhuizen onbewoonbaar zijn verklaard na een extreme hoosbui. Het is nog maar de vraag of de andere woningen in de wijk wel behouden kunnen blijven. Een gebied wordt niet van de een op andere dag een klimaatgetto, maar ook hier zie je signalen dat bewoners vast kunnen komen te zitten.”