3 bouwstenen van een succesvolle Intellectuele Eigendom strategie

Ik ben Patrick van Ginneken, octrooigemachtigde bij AOMB Intellectual property B.V. Al zo’n 8 jaar ben ik fulltime werkzaam in de wereld van octrooien. In die rol help ik innoverende techniekbedrijven, waaronder startups en mkb-bedrijven, maar ook zeer grote beursgenoteerde bedrijven. Met name uit Zuid-Nederland/Limburg om zelf (wereldwijd) octrooirechten te vestigen voor hun eigen uitvindingen, maar zeker ook om ervoor te zorgen dat ze geen last hebben van octrooirechten van anderen.

Ik studeerde luchtvaart- en ruimtevaarttechniek in Delft (BSc en MSc). Daarna volgde ik de beroepsopleiding tot Nederlands en Europees octrooigemachtigde, waar ik de betreffende staatsexamens succesvol heb gemaakt en de eed afgelegd heb. Inmiddels sta ik alweer enige jaren op de lijst van officieel geregistreerde octrooigemachtigden.

Als octrooigemachtigde help ik ondernemers door heel Limburg om hun Intellectuele Eigendom (IE) strategie te optimaliseren. Enkele zeer grote bedrijven, maar hoofdzakelijk mkb-ondernemers. Ik zeg bewust IE-strategie, want in mijn ervaring maken alle succesvolle innovatieve bedrijven gebruik van een IE-strategie. En vaak bevatten dergelijke strategieën vergelijkbare bouwstenen. Graag deel ik 3 bouwstenen van een dergelijke strategie met je.

Onafhankelijk van de vraag of je zelf IE bezit, dien je je altijd bewust te zijn van het IE (octrooien, merken, modellen) dat de concurrentie bezit. IE rechten zijn exclusieve rechten, die gehandhaafd kunnen worden en waarmee het de competitie verboden kan worden om gebruik te maken van jouw unieke technologie, ontwerp of naam. Zeer prettig om te bezitten, maar zeer onplezierig om mee geconfronteerd te worden.

Nadat je veel tijd en geld hebt geïnvesteerd om een nieuw of verbeterd product te ontwikkelen voor jouw bedrijf, is het laatste wat je wil dat je een brief ontvangt van een van je concurrenten waarin gesteld wordt dat jouw product inbreuk maakt op een van zijn IE rechten. Hoewel je niet kunt voorkomen dat dergelijke brieven verstuurd worden, kun – en: moet –  je het risico dat jouw nieuwe of verbeterde product een IE recht van de competitie schendt in kaart brengen voordat je een nieuw product lanceert. In dat kader is een veelgemaakte misvatting dat het zelf bezitten van een IE recht automatisch betekent dat je geen inbreuk kunt maken op IE rechten van de competitie. Dat kan wel degelijk.

Over dit onderwerp: wanneer investeerders aangetrokken worden, zullen die in de regel om een “Freedom to Operate” opinie vragen. Een goed voorbereide start/scale-up heeft zo’n opinie paraat wanneer ze met potentiële investeerders praat, en wordt niet verrast door vragen over dit onderwerp.

Veel ondernemers denken dat ze hun zaken op orde hebben zodra ze hun product gepatenteerd hebben. Dan verwacht je te veel van een patent. In mijn ervaring kan een concurrent die net zo slim is als jij en dezelfde onderzoeksinspanningen verricht, vaak met een concurrerend product komen dat om het octrooi heen ontworpen is. Direct kopiëren is echter niet mogelijk, waardoor je alsnog een commerciële voorsprong hebt. Door het doorlopend verbeteren van je product – en het beschermen van de belangrijkste verbeteringen, wordt de puzzel om tot een product te komen dat om de octrooien heen ontworpen is steeds moeilijker. Dit is de reden dat bedrijven zoals Philips en ASML elk jaar honderden – zo niet: duizenden – octrooien aanvragen. Voor dezelfde reden, zou jij ook niet moeten vertrouwen op één enkel octrooi.

Als je een unieke werkwijze hebt, waarmee je een bepaald product kunt maken dat competitief is bijv. omdat de kwaliteit beter is, de kostprijs lager is, het twee materialen combineert die eerder niet gecombineerd konden worden, of voor welke reden dan ook, dan is het niet altijd slim om dat te patenteren. Octrooiaanvragen worden na 18 maanden gepubliceerd. Dus, na 18 maanden kunnen jouw concurrenten precies lezen hoe jouw unieke proces werkt. Zeker wanneer de unieke stap in jouw proces niet herleidbaar is in het eindproduct, kan het slim zijn om zo’n werkwijze niet te patenteren. Want, hoe ga je inbreuk opsporen als gebruik van de werkwijze niet te zien is aan het eindproduct? Deze horde kan wel eens onneembaar zijn, met een octrooi van lage waarde tot gevolg. In dergelijke gevallen kan het beter zijn om je werkwijze geheim te houden – en het zal je zeker minder kosten.

Een vergelijkbare redenering geldt voor software die niet “reverse-engineered” kan worden door deze te gebruiken.