In een special schetst Wij Limburg een beeld van de status en uitdagingen in de Limburgse tuinbouw. Kiempunt brengt je een samenvatting.
Met circa negenhonderd hectare is de glastuinbouw economisch gezien van cruciaal belang voor Limburg. Hubert Mackus, gedeputeerde Landbouw: “De Noord-Limburgse glastuinbouw vormt, samen met de tuinbouw in de aangrenzende Duitse Nederrijnregio, het grootste glastuinbouwgebied van Europa. Limburg is vooral sterk in de teelt van komkommers, maar ook zachtfruit onder glas - en dan met name aardbeien - is sterk in opkomst.”
Ook de vollegrondstuinbouw is van belang. “Liefst 25 procent van alle groenten die in Nederland worden geteeld, komen uit Limburg. En naast de tuinbouwbedrijven zelf zitten hier nog gigantisch veel toeleveranciers omheen. Op het snijvlak van agro, logistiek en maakindustrie komt enorm veel samen. Door samenwerking en innovatie vanuit Brightlands Campus Greenport Venlo kunnen we slim en efficiënt voedsel produceren met een minimale CO2-footprint.” Op deze manier kan de Limburgse tuinbouw volgens Mackus ook een bijdrage leveren aan het oplossen van mondiale voedselvraagstukken.
Arbeidsmarkt
Thijs Rompelberg van LLTB signaleert 5 belangrijke aandachtspunten op de arbeidsmarkt van de tuinbouw:
- toenemende concurrentie om arbeidsmigranten. Pas op dat we ons niet uit de markt prijzen door hoge sociale lasten.
- de noodzaak van eenduidig beleid en regelgeving rond de huisvesting van arbeidsmigranten, zodat er meer geschikte accommodaties kunnen komen.
- imago van de tuinbouwsector als werkgever: mensen denken vaak alleen aan productie- en oogstwerk. Door technologische vooruitgang (schaalvergroting, automatisering en robotisering) groeit de vraag naar hoger opgeleid personeel de komende jaren juist.
- een warm welkom voor medewerkers, met goede huisvesting en goede arbeidsvoorwaarden, maar bijvoorbeeld ook door scholing, (taal)cursussen en carrièreperspectief.
- goede samenwerking tussen overheid, ondernemers en onderwijs.
Energie
Verduurzaming van de energievoorziening in de tuinbouw is een ‘hot item’. Aardwarmte kan hier in Limburg een belangrijke rol in vervullen, míts de regelgeving op dit vlak wordt aangepast, stelt Mackus. "Sinds september vorig jaar liggen twee aardwarmtebronnen in Grubbenvorst stil, omdat er een mogelijk verband zou bestaan met aardbevingen in het gebied. Die kans is nihil, maar men wil het zekere voor het onzekere nemen. Dat is logisch, maar tegelijkertijd moeten we ook niet te krampachtig zijn. Anders kan de tuinbouw nooit verduurzamen.”
Alternatieven
De sector zoekt al volop naar alternatieven. Erik Gubbels van Kwekerij Gubbels, gevestigd in tuinbouwgebied Siberië in Maasbree, verkende aardwarmte en restwarmte en koos uiteindelijk voor een biomassacentrale, in combinatie met een WKK-installatie. Wouter Moerman van Kwekerij Moerman in Maasbree koos voor zijn vier hectare grote tuinbouwbedrijf eveneens voor een biomassacentrale, in combinatie met een ORC, een stoomturbine. Antonie Teeuwen van Teegrow in tuinbouwgebied De Kievit, maakt even pas op de plaats, vanwege de actuele discussie over aardwarmte. Hij kijkt samen met LLTB nu ook naar alternatieven gekeken als biomassa, elektrificatie of energie opwekken met behulp van waterstof via het bestaande leidingennetwerk. Ook een aanpak waarbij gemeenten een duurzame centrale bouwen, waar zowel bedrijven als woningen hun warmte van krijgen is een overweging.
Product- en procesinnovatie
Innoveins houdt zich sinds 2016 bezig met product- en procesinnovatie op het kruispunt van plant en techniek. Pim Deuling, business developer bij Innoveins, legt de focus op het in de praktijk brengen van kennis. “Ik vind het heel gaaf dat een aantal blauwebessentelers bezig is met de ontwikkeling van een oogstrobot. Ook is het mooi dat in de komkommerteelt een belichtingsproef is opgezet, waarin de effecten van led-verlichting op de groei, smaak en vorm wordt onderzocht.”
Deuling hoopt dat er nog clusters bijkomen en meer kruisbestuiving tussen de clusters ontstaat. Over een paar jaar zouden dan succesvolle producten en diensten op de markt kunnen zijn gebracht.
De complete Tuinbouw special van WijLimburg vind je hier >
Ondersteuning bij innovatie
Wil je ook verder innoveren op het gebied van bijvoorbeeld future farming, gezonde voeding of biocirculair produceren? Klop dan aan bij LIOF en vraag meer informatie over het LimburgAgrofood programma. Met dit programma wilde LIOF in drie jaar tijd negentig innovatieve ideeën subsidiëren. Na een jaar waren dat er al vijftig. Ook een gesprek met het Business Innovatie Team Limburg (BITL) van Rabobank kan je verder helpen.