Het varken van de toekomst: 4 scenario's

In een recente serie artikelen van de Volkskrant wordt de varkenssector onder de loep genomen. In het laatste artikel worden 4 toekomstscenario's geschetst voor het varken. Die scenario's zijn nu al terug te zien bij Limburgse varkensboeren.

1: Het Kaasstolpvarken

Het kaasstolpvarken komt tot stand in een totaal gesloten systeem waarin alle uitstoot wordt afgevangen, de lucht gefilterd en ziekten buiten worden gehouden. Zo’n stal kan zelfs volledig klimaatneutraal zijn.
Dat vergt grote investeringen, die alleen interessant zijn bij voldoende omvang. Ook geïntegreerde ketens waar alles onder één paraplu wordt gebracht, van veevoer tot eindproduct, passen bij deze tendens van schaalvergroting.

Ons Boerenerf
Een goed voorbeeld van een varkensbedrijf dat al ver is met het concept van het 'kaasstolpvarken' is de varkenshouderij Ons Boerenerf van Aad van Leeuwen: een bedrijf met 10.000 varkens, met geavanceerde luchtfiltering in de stallen. Het voer bestaat grotendeels uit reststromen in een samenstelling die de CO2- en fijnstof uitstoot minimaliseert. Met zonnepanelen en moderne technieken wordt energieneutraal geproduceerd.
Lees hier het verhaal van Aad van Leeuwen >

Blauw Plasma
En er komen nog meer technische innovaties aan die de 'kaasstolp' kunnen verbeteren. Blue Plasma Agro Solutions, een startup voor het maken en controleren van Koud Atmosferisch Plasma (KAP), is toepassingen aan het ontwikkelen waarmee luchtwassers in varkensbedrijven nog veel effectiever werken. Met 'blauw plasma' daarbij worden de celwanden van bacteriën en virussen gebroken. Wat overblijft zijn eenvoudige structuren, zoals water en zuurstof. Met zulke toepassingen kan met heel weinig energie en zonder water het probleem van geur en ziekteverwekkers worden opgelost.
Lees hier meer over Blue Plasma Agro Solutions >

2: Het kringloopvarken

Volgens Nevedi, de Nederlandse Vereniging Diervoederindustrie, komt 65 procent van de grondstoffen voor varkensvoer al uit de levensmiddelenindustrie: aardappelschillen, biergist, sojaschroot. Dat zou nog meer kunnen zijn als het gebruik van etensresten (swill) en diermeel weer zou worden toegestaan. Na de uitbraak van dierziekten (mond-en-klauwzeer, gekkekoeienziekte, varkenspest) is dat verboden.

Houbensteyn en Pigster
Ook hier geldt: grootschaligheid is nodig voor optimaal gebruik van reststromen. Zo heeft Houbensteyn in Ysselsteyn net als Ons Boerenerf stevig geïnvesteerd in opslagbassins voor reststromen en een eigen voerkeuken. Houbensteyn houdt zo'n 40.000 vleesvarkens, die voor 60 procent met restproducten worden gevoerd.
Ruud Zanders van Kipster voert zijn legkippen al volledig met reststromen. Hij ziet mogelijkheden voor een varkensvariant: Pigster.

3. Het blije scharrelvarken

Denk hierbij aan varkensvlees dat voldoet aan hogere welzijnseisen dan één ster (twee sterren, biologisch). Die markt is nu 1 procent van de totale afzet, maar wel groeiende. De voorspellingen zijn verschillend: ofwel de extremen groeien verder uit elkaar, ofwel supermarkten gaan met boeren samenwerken om varkensvlees onder een eigen label op de markt te brengen: een Plus-varken, een Lidl-varken, waarbij op welzijnseisen wordt geconcurreerd.

Kuusj
Een interessant Limburgs concept in deze context is Kuusj de Varkenshoederij, waarbij de boer het vlees vermarkt via regionale horeca en eigen online verkoop van vleespakketten, maar ook een Kuusj 'experience' biedt met een Hoeders lunch en een rondje langs de velden.

4. Géén varken

De Rabobank verwacht dat door nieuwe wet- en regelgeving en de stoppersregeling voor varkensboeren het aantal bedrijven flink zal krimpen: van 3.500 nu naar 1.000 in 2030.
Als stikstofrechten verhandelbaar worden, is er bovendien een grote kans dat de industrie rechten koopt van varkenshouders, gezien de relatief lage prijs.
Maar ook al krimpen het aantal bedrijven, de consumentenvraag naar varkensvlees zal blijven, zo is de verwachting. De productie zal dan alleen verschuiven naar het buitenland worden opgevangen, iets waar het varken weinig mee opschiet.

Wil je meer lezen over de toekomstverwachtingen voor de vleessector? Lees dan het Kiempunt achtergrondartikel hierover >


Bron: Volkskrant