Agrariërs kunnen meer verdienen als lokale maatschappelijke partijen voedsel afnemen, denkt gedeputeerde Hubert Mackus. Het programma LOF biedt kansen. De provincie Limburg is medefinancier en wil het vliegwiel aan het draaien krijgen. 'We moeten oog hebben voor kleinschalige én grootschalige ketens.'
Juist in deze roerige tijden, ziet Mackus kansen voor de sector. Zowel door innovatie als met nieuwe samenwerkingsverbanden tussen agrariërs en maatschappelijke partijen. Een actueel voorbeeld is het programma LOF, waar dit voorjaar de financiering voor rond is gekomen. Daarbinnen worden tientallen boeren en tuinders direct aan zorgaanbieders gekoppeld voor het leveren van groente, fruit, zuivel of vlees.
In een viertal masterclasses leren betrokken partijen elkaar beter kennen en proberen ze korte ketens te smeden. In bootcamps gaan partijen samen bouwen aan handelskanalen voor duurzame streekproducten.
Waarom zet u zich persoonlijk in voor het LOF-programma?
'Het idee om de keten te verkorten en meteen de koppeling te maken met de zorg spreekt me erg aan. Met een betere maaltijd worden mensen ook gezonder. Binnen een gezamenlijk programma kunnen we verder bouwen aan ketens rondom voeding en onderwijs of voeding en sport.'
Wat ziet u als de rol van de provincie, buiten een deel van de financiering?
'We kunnen partijen als boeren, zorginstellingen en patiënten bij elkaar brengen en het initiatief aanjagen. Mocht het niet vanzelf al gaan lopen, dan kunnen we nog ergens een deur openzetten. Het is belangrijk dat we straks een paar goede voorbeelden hebben van ketens en dat de markt zelf initiatieven op gaat pakken.'
Wat zijn uw bestuurlijke ambities op het gebied van voedsel en gezondheid?
'Binnen de Brightlands Campus Greenport Venlo komen bedrijfsleven, wetenschap en onderwijs samen om innovaties te ontwikkelen rond gezonde voeding, de toekomstige landbouw en bio-circulaire economie. Noord-Limburgse gemeenten zetten zich samen met de provincie in voor de 'Gezondste Regio' en op Maastricht University loopt onderzoek. Een betere balans in ons voedingspatroon en soms zelfs individuele aanpassingen in het dieet leiden tot een betere gezondheid en zorgen dat de behoefte aan zorg terugloopt.'
Wat kunnen boeren en tuinders met deze kennis?
'Als bijvoorbeeld tomatenteler kun je naast de aandacht voor kwaliteit, houdbaarheid en prijs ook gaan telen op inhoudsstoffen die een gezond leven bevorderen.'
Kunnen ondernemers bij de provincie aankloppen voor geld?
'Een nieuw initiatief moet iets toevoegen aan wat al bestaat en niet zelfstandig door de markt opgepakt kunnen worden. Tegelijkertijd sta ik voor een goed idee altijd open.'
Waarom schieten nieuwe ketens op het gebied van landbouw en zorg niet vanzelf uit de grond?
'Ik denk dat het in deze vooral gaat om de vraag: Hoe pak je het aan? Daarom zoeken partijen elkaar niet zelfstandig op. Daarnaast beseffen niet alle agrarische ondernemers dat door een keten te vormen in veel gevallen ook meer te verdienen valt. Daarbij heb je wel logistieke partijen nodig om het een en ander te organiseren. In dit soort trajecten helpen wij graag een handje, want van dichterbij gezond en betaalbaar voedsel halen, is natuurlijk een win-win.'
Ziet u mogelijkheden in de Limburgse agrofood?
'Volgens mij is er ook ruimte voor grote ketens, bijvoorbeeld in samenwerking met een supermarktketen. Boeren en tuinders leveren dan kwalitatief voedsel, met een goede smaak en kwaliteit, voor een langere periode en tegen een vaste prijs. Onze provincie heeft met de maakindustrie, een sterke agrosector én logistiek alle ingrediënten in huis. Daarnaast staan de land- en tuinbouw voor een transitie waarbinnen ook vraagstukken als omgeving, klimaat, ecosysteem, stikstof en de economische doorontwikkeling een rol spelen. We zijn als agrarische sector al top in de wereld, maar om top te blijven, zullen boeren en tuinders verder moeten verduurzamen en rekening moeten houden met hun omgeving.'
Wanneer vindt u het LOF-programma geslaagd?
'Als een aantal nieuwe ketens gevormd wordt, waarbij de zorg, maar ook andere maatschappelijke partijen betere producten in huis halen. En als boeren een aantoonbaar betere marge krijgen. Als dit werkt, dan wordt het vanzelf gekopieerd, daar maak ik me geen zorgen om.'
Foto: Twan Wiermans
Meedenken
Wil je meedenken en -praten over LOF? Dat kan in deze Kiempunt-community. Het doel van het innovatieve programma LOF is gezond en zoveel mogelijk lokaal geproduceerd voedsel op de Limburgse werkvloer, in het onderwijs, de sport en de horeca. Daarbij krijgt iedere speler in de keten een eerlijke prijs betaald en worden duurzame investeringen beloond.
Meer informatie
Om op de hoogte te blijven van alle ontwikkelingen rond LOF, sluit je aan bij de Kiempunt-groep LOF.
Meer informatie over het masterclassprogramma is te vinden op de website van Diverzio. Er zijn nog plekken voor deelname beschikbaar. Aanmelden kan hier.
Meer informatie over het bootcampprogramma is te vinden op de website van NEVI. Er zijn nog plekken voor deelname beschikbaar. Aanmelden kan hier.
Wil je kennis en contacten uitwisselen rond het thema Korte Ketens? Sluit je dan aan bij de Kiempunt-groep Korte Ketens.
Bron: Michiel Elands in Nieuwe Oogst