Opkomst boeren en burgers-initiatieven

Er komen steeds meer initiatieven tussen boeren en burgers, waarbij de individuele consument rechtstreeks contact heeft met de boer en inspraak heeft in wat wordt geproduceerd. Dat komt voor in de vorm van bijvoorbeeld coöperaties, herenboerderijen en buurderijen. Ook in Limburg is het in opkomst.

Pijnpunten huidige systeem

Wat boeren produceren komt normaal gesproken via een omweg van supermarkten en voedingsbedrijven bij de consument terecht. De consument heeft er zelf nauwelijks invloed op en de winst komt terecht bij de tussenhandel.
Tegelijkertijd hebben boeren het moeilijk: de macht ligt bij banken en supermarkten. Ze zijn afhankelijk van subsidies en moeten concurreren op de wereldmarkt.

Herenboerderijen

Dit systeem wordt doorbroken als consumenten als eigenaren rechtstreeks aan boeren worden gekoppeld. De consument krijgt de producten die ze wenst, de boer is verzekerd van afzet en inkomsten, zonder tussenkomst van banken en supermarkten omzeild. Naast een eenmalige investering betalen aangesloten huishoudens wekelijks 10 euroeen wekelijks bedrag om de exploitatiekosten te dekken. In ruil krijgen ze elke week producten.
In Boxtel is al een herenboerderij actief, in Weert is een coöperatie opgericht waarbij inmiddels 130 mensen zijn aangesloten, Herenboeren Land van Weert. Als er 150 deelnemers zijn en een geschikte locatie in samenspraak met de gemeente is gevonden, kan ook in Weert een herenboerderij starten.

Buurderij

In Maastricht is een buurderij. Hier kunnen boeren hun producten plaatsen, consumenten worden vrijblijvend lid van de Buurderij en kunnen vervolgens wekelijks de producten van de aangesloten boeren komen halen én de producenten ontmoeten. Ook in Sittard en Heerlen zijn buurderijen te vinden.

Gedeelde Weelde: coöperatieve winkel

Gedeelde Weelde is een coöperatieve winkel in Maastricht voor de dagelijkse boodschappen. Gezamenlijk wordt de winkel in voedings- en levensmiddelen geëxploiteerd. Daarbij hoort niet alleen verkoop, maar kennisdeling en inspiratie tussen producenten, consumenten en winkeliers. Uitgangspunt is voedselsoevereiniteit: het recht van mensen op gezond en cultureel passend voedsel, geproduceerd op ecologisch verantwoorde en duurzame wijze in een voedsel- en landbouwsysteem dat door henzelf wordt vormgegeven.

Crowd farming bij Kuusj

Boeren die het heft niet uit handen willen geven, maar de consument graag betrekt bij het bedrijf, het product én de financiering, kan crowd farming overwegen. De consument investeert al in het product voordat het er is en maakt daarmee opstart of groei van het bedrijf mogelijk. Zo heeft varkenshoederij Kuusj een crowd farming actie opgezet om € 40.000 op te halen voor een verdere doorontwikkeling. Als crowdfarmer koop je een deel van een varken voordat het geboren is. Na circa een jaar, wanneer het varken groot is, ontvangt de consument er vlees voor terug.

Toekomst?

Hoe kijk jij aan tegen de opkomst van dergelijke initiatieven?
Wat verwacht je dat er in de toekomst nog meer gaat gebeuren op dit front?
Laat het weten in een reactie hieronder!


bronnen: Volkskrant, Gedeelde Weelde, Herenboeren Land van Weert, de Varkenshoederij, Boeren en Buren