Melkveehouderij 'Natuurlijk Felix' verkent regeneratieve landbouw

In het Zuid-Limburgse Schin op Geul staat de biologische melkveehouderij 'Natuurlijk Felix' van Felix Huntjens. De agrariër brengt er drie liefdes samen: koeien, biologische landbouw en de natuur. Sinds februari is hij één van de drie Limburgse boeren die deelnemen aan een cursus regeneratieve landbouw, een productiemethode waarbij natuurlijke hulpbronnen worden versterkt in plaats van uitgeput en verbetering van bodemkwaliteit centraal staat.

Bodem als basis

Regeneratieve landbouw is een vorm van landbouw waarin de kwaliteit van de bodem wordt gezien als de basis, niet alleen voor de productie van voedsel, maar ook voor opgaven op het gebied van klimaat, landschap, biodiversiteit en water. De Duitsers Friedrich Wenz en Dietmar Näser ontwikkelden een cursus, waarmee ze de afgelopen jaren al duizenden Europese boeren wegwijs maakten in de methode. Felix Huntjens meldde zich aan voor de Nederlandse editie, in de hoop zijn bodem meer in balans te krijgen en zo een betere opbrengst te genereren. "De laatste jaren merkte ik dat er steeds minder van de bodem af kwam. De droogte was een grote boosdoener, maar het kan ook zo zijn dat de gewassen niet diep genoeg wortelen, waardoor bepaalde elementen niet worden opgenomen," vertelt Huntjens aan Biologisch Limburg.

Bedrijfsfilosofie

De familie Huntjens heeft vijftig melkkoeien en vijftig stuks jongvee. Sinds de invoering van de superheffing is hun veestapel niet meer gegroeid. Enerzijds omdat de familie nauwelijks kan uitbreiden op de huidige locatie (de historische Miljoenenlijn snijdt dwars door hun huiskavel), anderzijds past groei niet in hun bedrijfsfilosofie. Ze willen niet ten koste van alles uitbreiden. "We letten op de maat. Wat kunnen we aan? Wat is een gezonde melkgift voor onze koeien en wat past er binnen de natuur, het milieu en de kleinschaligheid van het Zuid-Limburgse landschap?"

Waar het aantal koeien gelijk blijft, is het landbouwareaal van Huntjens wel gegroeid. Zo teelt hij het oergraan rogge voor Gulpener, een samenwerking die heeft geleid tot het prijswinnende bier Sterk Rogge Tripel. De nieuwe verhoudingen maakten Huntjens nieuwsgierig naar het vergroten van het aandeel organische stof in de bodem: "Als biologische boer maak ik geen gebruik van kunstmest. Daarnaast is mijn landbouwareaal gegroeid, maar het aantal koeien gelijk gebleven. Ik heb dus minder mest per hectare te verdelen, waardoor het nog belangrijker is dat de bodem goed functioneert. Biologische ondernemers hebben nu eenmaal minder middelen om te corrigeren."

Koolstofboeren

Inmiddels heeft Huntjens vier theoriedagen en twee praktijkdagen achter de rug. Erg interessant, maar ook heel ingewikkeld, vindt hij. "Hoe alles in de bodem met elkaar samenhangt, is een zeer ingewikkeld proces. Regeneratieve landbouw is een productiemethode waarbij de natuurlijke hulpbronnen worden versterkt, het revitaliseren van grond – op een natuurlijke manier – wordt gestimuleerd en de bodemkwaliteit wordt verbeterd. Om dat te bereiken, probeer je de biodiversiteit te vergroten om zo vruchtbare grond te creëren en CO² op te vangen in plaats van uit te stoten."

Regeneratief boeren wordt daarom ook wel koolstofboeren genoemd. In extreme weersomstandigheden helpt meer koolstofretentie in de organische bodem om meer water vast te houden, wat kan leiden tot meer opbrengst. Dat doe je bijvoorbeeld door het hele jaar door het land beteeld te houden. Voor wie de uitgebreide uitleg wil, adviseert Huntjens deze video:

Eerste stap

Dit voorjaar heeft Huntjens al een eerste stap gezet door de mest van zijn koeien te behandelen om de fermentatie te bevorderen. "Door koolstof en mestmicroben toe te voegen, komt er minder ammoniak vrij in de stal", licht hij toe. "Als ik dan toch iets wil veranderen, kan ik maar beter meteen de koe bij de horens vatten." De biologische ondernemer heeft een gedeelte wel behandeld en een deel niet, zodat hij achteraf goed het effect kan zien.

Huntjens beseft dat het leerproces niet stopt als de cursus is afgelopen. "Het zou dan ook mooi zijn om mijn ervaringen te blijven delen met andere ‘koolstofboeren’, agrariërs die deze methode toepassen. In een studieclub bijvoorbeeld", vult hij aan. Voor collegaboeren die nog inspiratie nodig hebben heeft Huntjens ter afsluiting nog een tip: kijk de documentaire Kiss the Ground!

Bron: Biologisch Limburg en Natuurlijk Felix