Limburgse agrofood initiatiefrijk in tijden van corona

Wereldwijd ontstaan initiatieven om de ellende die het coronavirus veroorzaakt te verzachten. Particulieren en bedrijven verzinnen manieren om zorgverleners te steunen, zich te vermaken in tijden van quarantaine en om de economische schade te beperken. Ook in de Limburgse agrofoodsector zijn ondernemers vindingrijk in deze tijd van crisis.

Het coronavirus stelt de wereld voor gigantische problemen. Gezond blijven is natuurlijk de eerste zorg, maar ook het hoofd boven water houden als bedrijf is in veel gevallen niet vanzelfsprekend. Net als iedereen heeft de agrofoodsector te maken met vele uitdagingen, maar tegelijkertijd zijn er mogelijkheden een belangrijke rol te spelen in het verzachten van de pijn.

Van producent direct naar consument

Door de sluiting van horeca en cateraars lopen veel ondernemers in de Limburgse agrofoodsector inkomsten mis. Hoewel Limburgse restaurants in snel tempo alternatieven ontwikkelen om toch hun maaltijden te blijven verkopen, wordt door producenten gezocht naar andere afzetmogelijkheden. Op veel plekken wordt gekeken naar manieren om de producten rechtstreeks naar de consument te brengen. Daar is ook behoefte aan, zo blijkt bijvoorbeeld bij aardbeienteler Dings uit Belfeld, die zijn aardbeienautomaat drie keer vaker moet bijvullen dan voor de coronacrisis.

Support Your Locals

Het platform Support Your Locals roept heel Nederland op om de lokale producenten in de armen te sluiten en samen korte ketens op te bouwen. Er zijn de afgelopen weken vele initiatieven onder de vlag van #supportyourlocalsNL ontstaan en er komen er elke dag meer bij. Op de website supportlocalsnederland.nl worden alle initiatieven verzameld. De campagne is open voor elke regionale voedselproducent, initiatief of stakeholder om aan te sluiten. Hiervoor kan men zich aanmelden via https://supportlocalsnederland.nl/doe-mee/.

In het kader van Support Your Locals heeft de LLTB online een lijst gepresenteerd van boerderijwinkels of verkooppunten in Limburg, waar consumenten de komende tijd terecht kunnen voor verse boerderijproducten.

Koop onze oogst

Ook is er de actie ‘Koop onze oogst’. Via de gelijknamige Facebookpagina brengen LTO Noord, LLTB en ZLTO vraag en aanbod samen en promoten lokale initiatieven zoals Support Your Locals, EtenOver, Boerschappen, De Streekboer, Rechtstreex en de Korte Keten Coalitie. Telers die wat hulp kunnen gebruiken in de zoektocht naar nieuwe afzet kunnen dit via Facebook melden. Bedrijven en consumenten die die telers graag helpen met de afzet van hun verse voorraad kunnen dit uiteraard ook melden.

Bierpakket bij online pubquiz van Gulpener

Een ander creatief voorbeeld van directe verkoop vinden we bij bierbrouwer Gulpener. Zij zijn een online pubquiz gestart om iets van de klap op te vangen. Met directeur Jan-Paul als quizmaster kunnen mensen niet alleen mee quizzen, maar ook een Gulpener bierpakket bestellen. In de regio's Gulpen-Wittem, Voerendaal, Simpelveld, Heerlen, Sittard-Geleen, Maastricht en Vijlen wordt het door Gulpener zelf bezorgd, maar ook elders in het land kan men een bestelling plaatsen.

Eet Vers Box van Sous Chef

Ook bij Sous Fresh wordt de directe weg naar de klant gezocht. Sous Fresh is servicepartner en leverancier van groothandels- en foodservicebedrijven op het gebied van groente en fruit. Na het stilvallen van een deel van hun afzetmarkt ontwikkelden ze de 'Eet Vers Box', oftewel 1,5 meter groenten en fruit voor 15 euro. De boodschap draait om de waarde van verse groenten en fruit voor een gezond lichaam en sterk immuunsysteem. De pakketten zijn wekelijks te bestellen en op te halen in Venlo.

Groente- en fruitpakketten van 't Vitamientje

Bij 't Vitamientje in Gronsveld worden vanaf 25 maart groente- en fruitpakketten gratis thuisbezorgd bij de klant. De klant stuurt een mailtje naar 't Vitamientje en krijgt de dag erna voor € 20 een overvolle box met groenten en fruit thuisbezorgd. Het initiatief is zo populair dat ze soms zelfs nee moeten verkopen. Gelukkig is er dan nog de mogelijkheid om zelf naar 't Vitamientje te gaan. Het bedrijf is namelijk sinds half maart ook geopend voor particulieren.

Pop-up winkel van Geurten Groenten en Fruit

Geurten Groenten & Fruit is eigenlijk leverancier van verse aardappelen, groenten en fruit voor horeca-grootverbruik en instellingen, maar opende al snel een pop-up winkel waar particulieren hun versproducten kunnen kopen. Ook wordt er samengewerkt met restaurants om bijzondere producten aan te kunnen bieden. Zo worden er bijvoorbeeld aspergequiches verkocht, gemaakt door restaurant So Delicious uit Maastricht. En restaurant Onglet in Maastricht maakt aspergesoep die in de pop-up winkel gekocht kan worden. De winkel van Geurten is geopend van donderdag t/m zaterdag van 11.00-15.00 uur.

Kruiden van Puur Aroma in maaltijdbox

Biologische kruidenteler Puur Aroma uit Margraten levert haar kruiden normaliter voor een belangrijk deel aan de horeca. Na het wegvallen van deze tak hebben ze een alternatief gevonden in een samenwerking met een leverancier van maaltijdboxen. Er wordt hard gewerkt om het leveren van kruiden op deze manier verder uit te breiden.

Helpende hand

Initiatieven om een helpende hand te bieden aan wie dat in deze crisis zo nodig hebben zijn er ook. Verschillende ondernemers en organisaties dragen een steentje bij. Bij verschillende Limburgse cateraars zijn acties opgezet om maaltijden en voedsel te leveren aan mensen die het niet zelf kunnen verzorgen. Voor de Limburgse producenten mooie acties om, waar mogelijk, bij aan te sluiten.

Vitamine C-actie

De Limburgse voedselbanken werden snel na de lockdown overspoeld met bijzondere en luxe producten die gesloten horeca aan ze doneerde. Zo kon er ineens verse gemberwortel, gesneden beenham en zelfs de beroemde Limburgse stinkkaas rommedoe uitgedeeld worden. Toch veranderde de situatie snel door het hamstergedrag van mensen. Voedselbanken vrezen nu een groot tekort aan voedsel voor hun pakketten.

De Limburgse cateraar Ki van de Ven komt hen te hulp met zijn 'Vitamine C-actie'. Hij verzamelt donaties via crowdfunding, waarmee hij groenten en fruit koopt om weg te geven. Behalve Voedselbank Limburg worden hiermee ook 16 zorginstellingen, bewoners en medewerkers, gesteund. Ruim 1700 mensen krijgen 2 stukken fruit per persoon per week. Hetzelfde geldt voor honderd medewerkers van de spoedeisende hulp van het ziekenhuis UMC+ in Maastricht. En er gaat groente en fruit naar John Gilissen, een Maastrichtenaar die wekelijks gratis maaltijden kookt voor stadgenoten.

Moeilijke tijden vragen om inventieve oplossingen

Ria Joosten runt vier restaurants, exploiteert twee luxe groepsaccommodaties, verzorgt partycatering en evenementen voor particulieren en bedrijven in het zuiden van Nederland en heeft 160 medewerkers onder contract. Vanaf de eerste week in maart is het bedrijf geraakt door de crisis. Zij wilde niet machteloos thuis blijven en besloot patiënten en personeel van een hospice in Midden-Limburg te helpen. Ze kookt voor het hele team en zet de bereide maaltijden buiten neer. Verder ondersteunt een aantal medewerkers tijdelijk de zorg. "Moeilijke tijden vragen om inventieve oplossingen. Creatief zijn, je werk op een andere manier inrichten en dat optimaliseren".

NoodFood

Bram Drost van Crewfood en Danny Keppels van EMG zijn gestart met NoodFood. Noodfood bestaat uit een donatieactie, waarbij maaltijden verstrekt worden aan de medemens die niet in staat is om zelf voor verse maaltijden te zorgen. Het zijn verse kant-en-klaarmaaltijden voor zorgmedewerkers, hulpverleners en ouderen. Daarnaast is er Noodfood die ingezet kan worden om bij zorginstellingen de in-house-catering te ondersteunen. Maaltijden kosten €7,50. De maaltijden worden dagelijks bereid en verpakt op een van de Noodfood-locaties, klaar om opgewarmd te worden.

Appelactie voor de voedselbank

De Limburgse Land- en Tuinbouwbond (LLTB) en Hermans Groenten en Fruit doneren 300 kilo appels en peren aan de voedselbank in Roermond. De LLTB doneert al het fruit dat normaal gesproken wordt genuttigd op het Ondernemersplein in Roermond en fruittelers Jos en zoon Roy Hermans uit Herten doen daar nog eens 100 kilo bovenop.

"Gezonde voeding is nu belangrijker dan ooit", stelt Hermans. "En dit is toch een periode waarin we elkaar een beetje moeten helpen." De medewerkers van de Roermondse voedselbank zorgen voor een eerlijke verdeling. "Met deze donatie kunnen we 250 gezinnen voorzien van een gezond stukje fruit", laat de voedselbank weten.

Handgel van Hertog Jan

Bierbrouwerij Hertog Jan komt op een heel andere manier in actie tijdens de coronacrisis. De brouwerij in Arcen houdt na de productie van Hertog Jan 0,0 procent iedere keer alcohol over. Die wordt nu gebruikt voor de productie van desinfecterende middelen zoals handgels. Moederbedrijf AB InBev heeft woensdag de eerste partij van 5000 handgels, gemaakt van alcoholvrij bier, gedoneerd aan ziekenhuizen en zorginstellingen in Nederland.

De tijd voor innovatie

Thema's als innovatie en samenwerking worden al volop aangepakt in de Limburgse agrofoodsector, maar het lijkt alsof de huidige crisis de noodzaak nog meer aanwakkert. Het samenwerken in korte ketens kan ondernemers in deze tijd helpen het hoofd boven water te houden. Nieuwe producten, diensten en afzetmarkten komen in rap tempo aan de oppervlakte. Hoewel alles tot stilstand lijkt te zijn gekomen, is de noodzaak tot actie misschien wel groter dan ooit.

Eén van de deelnemers van het adviesproject LimburgAgrofood (LIOF) is Hermans Fruit uit Herten. Binnen dit programma werkt de fruitteler aan de ontwikkeling van de bedrijfstak waarin hij zijn fruit rechtstreeks levert aan bedrijven. De huidige coronacrisis betekent echter dat de bedrijven zijn gesloten en dus geen fruit bestellen. Hermans zet daarmee geen streep door de plannen die hij met dit bedrijfsonderdeel heeft, maar wil de tijd juist gebruiken om de ontwikkeling op dit gebied sneller te laten verlopen. Hij blijft focus houden op de intensivering van directe afzet en dus werkt hij via LimburgAgrofood samen met de benodigde expertise om een uitgebreide korte ketenstrategie voor de toekomst te bepalen.

Gezond personeel

Door de Nederlandse overheid is de voedselketen aangemerkt als een vitaal proces en worden de beroepen van de medewerkers die in de sector actief zijn beschouwd als een cruciaal beroep. Welke maatregelen neem je als werkgever? In de agrofood is thuiswerken meestal geen optie. Hoe kun je je werknemers toch verantwoord hun werk laten doen?

Elle Snijders van aspergeboerderij Oppe Haes in Roggel kan gelukkig nog rekenen op haar personeel: "Als werkgever voel ik me verantwoordelijk en wil ik dat het onze medewerkers goed gaat. Al onze medewerkers zijn daarom gewezen op de richtlijnen en beseffen zelf terdege wat de gevolgen van het coronavirus kunnen zijn. Laten we elkaar respecteren en er samen voor zorgen dat we gezond blijven."

Ook Rik Kursten van Teboza in Helden besteedt veel aandacht aan de veiligheid van zijn medewerkers. "Bij de uitvoering van onze werkzaamheden zetten wij uiteraard alles op alles om te zorgen voor een veilige en gezonde werkplek. De eisen van het RIVM, de GGD en de overheid zien we daarbij als minimum eisen. Naast diverse fysieke aanpassingen en het inzetten van persoonlijke beschermingsmiddelen krijgt iedereen extra hygiëne trainingen en er wordt actief gemonitord op de naleving ervan. Verder hebben we additionele schoonmaak maatregelen genomen om het risico op besmetting zo veel mogelijk te beperken."

Gebrek aan personeel

Voor andere telers is het probleem juist het gebrek aan medewerkers. Arbeidsmigranten kunnen niet afreizen naar Nederland en dus komen verschillende bedrijven handen tekort. Er zijn verschillende initiatieven die proberen de gaten bij deze bedrijven te vullen met mensen die juist in deze tijd geen werk hebben. Voorbeelden hiervan zijn 'Help Ons Oogsten' en het 'Platform Personeel Coronacrisis'.

Bij blauwebessenteler Handje Gezond in America wordt de oplossing voor het personeelstekort gezocht in de techniek. Door de oogstmachine van Fine Field deze zomer in te zetten besparen ze veertig, veelal buitenlandse, arbeidskrachten. Dat is twee derde van het personeel in dit piekseizoen.

Ondersteuning

Heb je als ondernemer vragen over deze tijd van corona? Mogelijk kan MKB-Limburg helpen. Er is een webinar gegeven dat je kan terugluisteren via de website. Hier kan je je ook aanmelden voor het 'MKB Limburg Ondernemers Platform voor informatie, advies en training over de Corona maatregelen' of een Corona impact scan doen. Deze scan is ontwikkeld door MKB-Limburg, LWV en LLTB met Zuyd Hogeschool. Het programma van MKB-Limburg biedt praktische informatie en hulp over steunmaatregelen, online training voor ondernemers, een forum om informatie uit te wisselen, online live sessies met experts en persoonlijke feedback door business coaches.

Daarnaast is er de veel corona informatie terug te lezen op de website van de LLTB.

Heb je zelf een initiatief opgezet dat je zou willen delen? We horen het heel graag van je!