CO2-taks als stimulans voor verduurzaming

In Frankrijk, Finland, Ierland en Zwitserland bestaat het al: de VEK (Vergoeding Externe Kosten), een heffing op CO2-uitstoot voor bedrijven. Btw op broeikasgas zeg maar. Klimaatschadelijke producten zoals kolenstroom worden duurder, klimaatvriendelijke zoals windstroom niet. Deze heffing is nu ook voor Nederland voorgesteld in de Tweede kamer.

Het zou een alternatief vormen voor de verhandelbare emissierechten, ETS. Grote én kleine bedrijven betalen dan dezelfde opslag voor hun CO2-uitstoot. Elke producent moet opgeven hoeveel broeikasgas zijn productieproces oplevert. Die uitstoot wordt belast zodra de onderneming een product of dienst verkoopt, precies zoals dat nu gaat met de btw. Is er voor een product een kilo CO2 uitgestoten, dan komt er een VEK-heffing op die kilo. Bij elk betrokken bedrijf in de keten wordt VEK geheven. De consument die het eindproduct koopt, betaalt voor de complete CO2-uitstoot in de hele keten.

Standaarden

Bij het bepalen van de CO2-uitstoot van een bedrijf zal waarschijnlijk met standaarden worden gewerkt. Kun je aantonen dat je minder uitstoot, dan wordt je afdracht lager. En dan wordt dus je product goedkoper. Zo worden bedrijven gestimuleerd om te kiezen voor klimaatvriendelijker productiemethoden. Bij export kan net als bij de btw de VEK worden teruggevorderd. En bij het importeren van producten moet er ook gewoon VEK worden geheven. Daardoor worden de concurrentieverhoudingen niet verstoord.

Impact op prijzen

De hoogte van de taks is afhankelijk van het gewenste effect. CE Delft heeft voor enkele producten drie tarieven berekend: 25 euro per ton, ongeveer het prijsniveau van de huidige emissierechten; 100 euro per ton, en 250 euro per ton, wat uiteindelijk nodig zal zijn om de klimaatdoelen van Parijs te halen. Bij het hoogste tarief van VEK, 250 euro per ton, zou de tomaat met de meeste CO2 (een tomaat uit een gasgestookte Nederlandse kas) rond 16 procent duurder worden dan die van klimaatvriendelijker concurrenten.
Mensen met lagere inkomens zouden een energietoeslag moeten krijgen om te voorkomen dat zij in de problemen raken bij het voorzien in hun basisbehoeften.

Eenvoudiger en eerlijker prijzen

Limburgs Gedeputeerde Landbouw Hubert Mackus ziet serieuze kansen voor de VEK. “Met een eenvoudiger en eerlijker systeem worden klimaatkosten beter verdeeld en maken we de echte prijs van verschillende landbouwmethoden inzichtelijker in de gehele keten. Daarnaast zet het aan tot een extra motivatie bij de industrie en bedrijven om ook de samenwerking met de agrisector aan te gaan, door gebruik te maken van elkaars reststromen en daardoor een hogere efficiëntie per kilo CO2. Om die reden zie ik wel wat in de VEK. Het sluit aan op de pilot die we als Provincie met een aantal ondernemers hebben gedaan om de toegevoegde waarde van een duurzamer productie transparant te maken en te verrekenen in de werkelijke prijs.”

Bron: Volkskrant