Champignonkweker Sikes uit Ysselsteyn omarmt kringloopgedachte

Bijna twee jaar geleden ging de schop in de grond bij de champignonkwekerij van Gerard Sikes uit Ysselsteyn om de eerste productielocatie van het Organic Nutrition Centre te bouwen, bestaand uit een biomassacentrale en champostdrogerij. Nieuwe Oogst nam een kijkje op de champignonkwekerij en sprak met de ondernemer over de keuzes die hij maakt voor zijn bedrijf.

Sikes (49) is opgegroeid op een akkerbouwbedrijf, zijn vrouw Karin (49) op een champignonkwekerij. In 1988 stapten ze samen in de champignonteelt. "Een kwekerij stond te koop, maar we hadden ook een broodjeszaak kunnen kopen of een fietsenwinkel kunnen openen", zegt Sikes. "Waar het ons om gaat, is samen ondernemen." Elke ochtend, rond een uur of acht, zit het echtpaar samen aan tafel om alle lopende zaken en de komende dag te bespreken. "Een gezonde relatie is de basis voor onze onderneming. Mijn vrouw geeft feedback, is mijn klaagpaal én leermeester."

Zin hebben

Sikes heeft een groot bedrijf. De inmiddels twee kwekerijen zijn goed voor 340 ton champignons per week. Daarnaast is er een transporttak met 25 vrachtwagens om de eigen champignons naar de verwerkers te brengen en paddenstoelentelers in Limburg en Duitsland te ondersteunen. De drie kinderen van Sikes zijn 16, 18 en 20 jaar. Allemaal hebben ze ambitie om in het bedrijf te werken. "Wat ze daar voor moeten kunnen? Niks meer dan met mensen om kunnen gaan, logisch nadenken en er zin in hebben."

Kringloopgedachte

Sinds een aantal jaar richten Gerard en Karin Sikes zich op een derde tak binnen het bedrijf: het Organic Nutrition Centre. Met de bouw van de houtgestookte biomassacentrale en de compostdrogerij omarmt de familie de kringloopgedachte. In 2022 zal de hele kwekerij CO2-neutrale champignons kunnen produceren door het opwekken van tien megawatt aan elektriciteit en het benutten van restwarmte. "Wat ik belangrijk vind, is dat we als agrarische sector, of het nu gaat om mest of champost, onze eigen problemen structureel oplossen. Wat overblijft van de teelt, bestaat voor 60 procent uit water. We willen dat drogen, tot korrels persen en als organische stof afzetten."

Uitvaartkist

Organische stof kan in gedroogde vorm goedkoop over de hele wereld worden getransporteerd. "Als je thee haalt uit Azië, is het in mijn beleving een stap voorwaarts om organische stof op de boot terug te sturen. Toch denken we al stappen verder: wat zou het mooi zijn om in ons eigen dorp organische stof af te zetten, in elke tuin en bij elke boom."

Initiatieven zoals een milieuvriendelijke uitvaartkist, die gemaakt is van mycelium (zwamvlok) waaruit champignons groeien, enthousiasmeren de ondernemers. "We zouden het in de toekomst prima als houtvervanger op kunnen kweken. Dan gebruiken wij bomen om de biomassacentrale te laten draaien en leveren we uiteindelijk naast champignons ook weer bouwmateriaal terug."

Vertrouwen

Wie denkt dat het de familie Sikes uit Ysselsteyn altijd voor de wind is gegaan, heeft het mis. De start van hun ondernemersbestaan was alles behalve gemakkelijk. Door overproductie drong hun afnemer aan op leegstand. "Dan zie je het misgaan", blikt de Limburgse ondernemer terug. "Toch had ik het vertrouwen dat de markt weer zou aantrekken. Ik ben toen met een kweker in de buurt gaan praten: koop jij mij of koop ik jou? Het werd de tweede optie en de bank was bereid om te financieren."

Waar champignontelers in die tijd vaak op dezelfde dure compost drie keer oogstten, besloot Sikes naar twee vluchten te gaan. "Het was een vrij simpele rekensom, want hoe langer je de compost gebruikt, hoe lager de opbrengst. In plaats van elke zes weken 47 kilo champignons te telen, stapten we over naar elke vier weken 40 kilo. Zo konden we besparen op de kostprijs; het is inmiddels de standaard in champignonland."

Sprong naar voren

De hele dag in de klimaatcellen werken of op kantoor zitten, is aan Karin en Gerard Sikes niet besteed. "Binnen een groeiend bedrijf kom je al snel op een tweesprong: of je wordt opgeslokt daar alle werkzaamheden of je maakt de sprong naar voren. We hebben veel medewerkers aangetrokken die zelfstandig zijn en veel verantwoordelijkheid hebben. Als ik vijf minuten naar de weekcijfers kijk, weet ik echt wel hoe het draait."

De vrees dat een lagelonenland als Polen de productie van champignons helemaal gaat overnemen, heeft de ondernemer niet. "We zijn hier veel beter opgeleid, we hebben veel kennis over de sector en zijn een handelsland. Veel kleine kwekerijen zijn gestopt, werken samen of zijn overgenomen en wat overblijft is een gezonde, sterke sector", concludeert de Limburger. "Mijn motto is: innoveer, onderneem en neem je omgeving mee."

Bron: Nieuwe Oogst