Vooral jonge boeren verkopen vaker op het eigen erf

Meer boeren verkopen hun groenten, fruit of eieren op het eigen erf. Het aantal bedrijven dat via zo’n korte keten verkoopt, lag in 2023 9 procent hoger dan in 2020. De opbrengsten zijn goed voor zo’n 2,2 miljoen euro.

Dat concluderen onderzoekers van Wageningen Economic Research (WER). De afdeling van Wageningen Universiteit & Research houdt zich onder andere bezig met markt- en ketenonderzoek. In het onderzoek houdt de korte keten in dat producten direct door de boer of via maximaal één tussenliggende partij aan consumenten wordt verkocht.

Meer boeren

Het aandeel korte ketenbedrijven is in elke provincie toegenomen en eieren vormen de grootste afzetmarkt. Boerenbedrijven die via de korte keten verkopen, zijn vaker biologisch. Onderzoek wijst uit dat jongere ondernemers vaker via korte ketens verkopen. Bedrijfseigenaren onder de 35 jaar verkopen zo’n 10 procent vaker op het eigen erf dan ondernemers boven de 66 jaar.

Meer omzet

De totale opbrengsten via korte ketenverkoop worden geschat op zo’n 2,2 miljard euro en ligt rond de 6 procent van de agrarische productiewaarde in 2023. Daarmee is de opbrengst 50 procent hoger dan in 2020.

Deze bedrijven doen het al

Diverse agrarische bedrijven in Nederland verkopen al via zo’n korte keten. In restaurant Vaderland worden producten uit eigen moestuin getransformeerd tot culinaire hoogstandjes. “Op het erf verbouwen we diverse groenten en kruiden. Die vormen de basis van de gerechten die we serveren. We streven ernaar om jaarrond te eten van deze plek”, vertelde eigenaresse Lianne van Genugten eerder aan Change Inc. Vaderland beschikt ook over een boerderijwinkel. Daar worden verse seizoensgroenten verkocht met bijbehorende recepten en huisgemaakte producten zoals quiche en cake. Voor kaas, brood en andere producten werkt Vaderland samen met boeren uit de omgeving. “We verkondigen dezelfde boodschap als in het restaurant, namelijk: het kan anders en het is nog leuk ook. De setting van de winkel is alleen net wat laagdrempeliger.”

Een ander voorbeeld is voedselbos Lingehout. Daar kunnen aangesloten leden zelf hun voedsel oogsten. Naast gezellig is dat ook leerzaam, ziet medeoprichter Gerdien Dijkstra. “Mensen weten precies waar hun eten vandaan komt, hoe het groeit en wat er allemaal bij komt kijken. Daarbij kunnen etenswaren uit het voedselbos variaties aanbrengen in het menu. Er is veel meer eetbaar dan mensen denken.”

Duurzamer?

Als het gaat om de duurzaamheid van productieketens, is er geen pasklaar antwoord op de vraag of korte of lange ketens duurzamer zijn. Korte productieketens hebben over het algemeen een kleinere ecologische voetafdruk, omdat de producten van minder ver hoeven te komen. Bovendien hebben korte ketens vaak een positief effect op de lokale economie en zorgen ze voor transparantie. Aan de andere kant kunnen lange productieketens soms efficiënter zijn, door de manier waarop de keten is ingericht. Bovendien kan een lange productieketen bijdragen aan de ontwikkeling van internationale handel en economische groei.

Bron: Change Inc.