In de toekomstige circulaire economie is al het afval grondstof. Mooie woorden, maar in de praktijk wordt gerecycled plastic in Nederland nog te vaak als afval bestempeld, waardoor het niet gebruikt kan worden in de kunststofindustrie. Dat belemmert de transitie naar een groene chemie. Wat kan Nederland leren van Vlaanderen? In deel 1 van deze serie legt Caroline Van der Perre van RAFF Plastics uit hoe het werkt bij de zuiderburen.
In Nederland verdwalen recyclingbedrijven vaak in een woud van bureaucratie en regels om een zogeheten ‘einde-afvalstatus’ aan te vragen. Die hebben ze nodig om recyclaat als grondstof te mogen verkopen. Ze moeten zelf kunnen aantonen dat hun afval verwerkt kan worden in veilige producten. Maar zelfs als ze zo’n status krijgen, heeft dat nog geen juridische basis en biedt die geen zekerheid.
Anders maar niet makkelijker
In Vlaanderen heet zoiets een ‘grondstofverklaring’. “Het is in Vlaanderen anders, maar het is zeker niet gemakkelijker om hier een grondstofverklaring aan te vragen”, zegt Caroline Van der Perre, directeur en mede-eigenaar van het snel groeiende Vlaamse recyclingbedrijf RAFF Plastics en bestuurslid van Denuo, de Belgische federatie van de afval- en recyclagesector. Het is volgens haar echt niet zo dat je met een paar klikken op een website een verklaring kunt aanvragen.
Vlaanderen is strenger
RAFF Plastics verwerkt plastic afval tot korrels waarmee klanten wasmanden, emmers of bloempotten maken. Ook zamelt het maskers, zakken en slangen in bij ziekenhuizen, waar na verwerking nieuwe wandbekleding voor ziekenhuizen van gemaakt wordt. Het bedrijf vroeg zijn eerste grondstofverklaring pas aan na een milieucontrole. Daarbij bleek dat het maalgoed dat het bedrijf transporteerde, kleine schilfers plastic, onder een verkeerde code was vervoerd en eigenlijk onder afval viel. RAFF Plastics kreeg een proces-verbaal en moest een grondstoffenverklaring aanvragen bij de Openbare Vlaamse Afvalstoffen Maatschappij (OVAM). Dat is het centrale loket in Vlaanderen voor duurzaam afval- en materialenbeheer. Daar liep ze vast. “Alles begint bij de vraag: wat is afval? Dat moet op Europees niveau duidelijker gedefinieerd worden”, zegt Van der Perre. “Nu telt bij die beoordeling de wetgeving van het strengste land. Vlaanderen is strenger dan Nederland. Daarom is het hier niet gemakkelijker.”
Nederlandse status telt niet in België
Haar bedrijf koopt plastic afval van koelkasten van het Nederlandse recyclingbedrijf Coolrec, onderdeel van Renewi. Dat heeft hiervoor een einde-afvalstatus gekregen. “Wij maken daar via mechanische recycling korrels van, maken het schoner, voegen niets toe, maar we kunnen dit maalgoed niet automatisch gebruiken als grondstof. Het is namelijk niet zo dat de einde-afvalstatus uit Nederland ook telt in België,” zegt Van der Perre. Voor de polystyreen korrels van Coolrec heeft RAFF Plastics uiteindelijk een grondstofverklaring gekregen. Daarvoor moest het nieuwe testen laten doen. Nu kan van deze korrels nieuw plastic gemaakt worden, maar het mag niet gebruikt worden voor de verpakking van voeding.
Zoektocht en leerproces
Inmiddels heeft het bedrijf acht stromen met een grondstofverklaring, waarvan het de stalen steeds bij hetzelfde bureau laat testen. “Uiteindelijk hebben we daar twee jaar over gedaan. Dit was voor ons echt een zoektocht en voor OVAM een leerproces”, zegt ze. “In het begin verliep onze samenwerking moeizaam omdat OVAM nog niet veel ervaring had met grondstofverklaringen voor plastics en wij ook niet goed wisten hoe we dit moesten aanpakken. Tijdens een bedrijfsbezoek van de OVAM aan RAFF Plastics hebben we hen onze productie, afvalstromen en laboratoria kunnen tonen. Dit heeft onze samenwerking versterkt.”
Campagne voor recycling
In België krijgt recyclaat de status van grondstof als het meteen inzetbaar is voor het maken van eindproducten. Behalve grondstofverklaringen heeft RAFF Plastics een afvalvergunning. Zonder zo’n vergunning kan een recyclingbedrijf geen afval in ontvangst nemen om te verwerken tot recyclaat. Daarnaast meet het alle partijen afval die binnenkomen zelf op vervuiling. Het bedrijf doet nu mee met de OVAM-campagne ‘Vlaanderen Recyclagehub’, om de hoogwaardige recyclingsector in de schijnwerpers te zetten. Daarin deelt RAFF Plastics zijn expertise met de markt en met collega-bedrijven.