Verpleegkundigen MUMC+ nemen voortouw bij innovatie

Te vaak worden innovaties pas vlak voor implementatie aan verpleegkundigen voorgelegd, terwijl juist zij als eindgebruikers als geen ander weten wat er op de werkvloer echt nodig is. In het Maastricht UMC (MUMC+) is daarom bewust gekozen voor een andere koers: bottom-up innoveren, met verpleegkundigen zelf aan het stuur van verandering. Marjolein Heemels, directeur Verpleegkunde van het MUMC+, stelt in ICT&health 6 dat innovation readiness om drie elementen vraagt: vaardigheden, structuur en een cultuur die vernieuwen én eigenaarschap stimuleert.

De belangrijkste schakel in zorginnovatie lijkt soms vergeten te worden: verpleegkundigen worden vaak pas betrokken bij innovatie op het moment dat een innovatie al bijna geïmplementeerd is. “Dan slaat de hele innovatie de plank mis”, vertelt Heemels. “Innovatie is dan ook geen project, maar een strategische opdracht.”

Vaardigheden verpleegkundigen

In het MUMC+ worden verpleegkundigen actief gestimuleerd om zich te ontwikkelen in vaardigheden die essentieel zijn om een betekenisvolle rol in innovatie te vervullen. “Denk aan leiderschapsvaardigheden, leren nadenken over innovatie en werken met PDSA-cycli (Plan-Do-Study-Act)”, licht Heemels toe. Deze nieuwe verwachtingen vroegen ook om een nieuwe verpleegkundige functie: de regieverpleegkundige. “Deze verpleegkundige heeft aanvullende verantwoordelijkheden rondom kwaliteit, veiligheid en innovatie”, vervolgt Heemels. “Het is een rol die het team helpt om de verandering te begrijpen, te begeleiden en te borgen.” De visie van Heemels en het MUMC+ is helder: een innovatiekrachtige verpleegkundige beroepsgroep is bereid én in staat om nieuwe manieren van werken te omarmen en integreren in het zorgproces. “En daar wordt de zorg aantoonbaar beter van. Want voor ons gaat innovatie niet over alleen gadgets of technologie, maar vooral over beter, veiliger en slimmer georganiseerde zorg, in de breedste zin van het woord. Co-creatie met verpleegkundigen is daarvoor essentieel.”

Sociale robot

De visie van het MUMC+ op verpleegkundige innovatie werkt, blijkt uit concrete projecten. Een voorbeeld is de inzet van een sociale robot om patiënten beter te informeren tijdens hun opname in het ziekenhuis. Dennis van Helvert, regieverpleegkundige op de afdeling Cardiologie, is een van de kartrekkers. “Patiënten gaven aan dat zij onvoldoende geïnformeerd zijn over hun ziekte, medicatie en leefregels bij hun ontslag uit het ziekenhuis. Uit ons onderzoek bleek dat zorgprofessionals veel tijd besteden aan standaardinformatie, maar deze vaak op hun eigen manier overdragen, wat de consistentie beïnvloedt. Ook voldoet deze manier van informeren niet aan de brede informatiebehoefte van de patiënt. Naast feitelijke informatie hebben patiënten vooral behoefte aan geruststelling en een duidelijk begrip van hun zorgplan na ontslag.”

Digitale voorlichting

Een ander voorbeeld is de digitale voorlichting voor patiënten die een stamceltransplantatie ondergaan. Floor Cruts, regieverpleegkundige op de afdeling Oncologie-Hematologie vertelt hoe deze innovatie ontstond “Voorheen kregen patiënten vooraf een voorlichtingsgesprek met de regieverpleegkundige. Ter voorbereiding op dit gesprek kregen patiënten een folder te lezen, maar dat gebeurde in de praktijk weinig. Tijdens het consult moest de hele inhoud alsnog worden uitgelegd, dat kostte een uur en haalde een collega van de werkvloer.” Cruts en haar collega’s onderzochten hoe patiënten beter en efficiënter voorbereid konden worden. “We kwamen uit bij korte voorlichtingsvideo’s waarin het hele proces voor patiënten beschreven wordt in één tot twee minuten. Patiënten kunnen zelf kiezen welke onderwerpen ze willen bekijken, bijvoorbeeld over mondzorg of over kledingvoorschriften. Ze kunnen de video’s terugkijken wanneer ze willen en ook naasten kunnen ze bekijken. Dat geeft meer rust, helderheid en controle.”

Bron: ICT&health.nl