13 oktober 2022
Praktijkverhalen
0 reacties
655x bekeken
De oer-Hollandse aardbei is populair in Nederland en ver daarbuiten. Nergens ter wereld worden op zo’n klein gebied zoveel aardbeien geteeld als in Nederland. Acht Limburgse aardbeientelers en aardbeiplantenkwekers bundelen sinds 2019 hun krachten om met elkaar grote uitdagingen op het gebied van telen onder licht en plantgezondheid en -weerbaarheid aan te pakken.
Nederlandse aardbeien zijn in trek. Sinds 2010 is de productie in ons land bijna verdubbeld, tot een record van 78 miljoen kilo vorig jaar. De aardbei is de derde teelt van Nederland qua oppervlakte en binnen de Europese Unie staat Nederland op de zevende plaats van de ranglijst van grootste producenten. Daarbij breiden de aardbeientelers die in kassen telen in rap tempo uit. Om die sterke concurrentiepositie vast te houden, is product- en procesinnovatie essentieel. Acht Limburgse aardbeientelers en aardbeiplantenkwekers, die samen goed zijn voor ruim 100 ha van het productie-areaal in Nederland, hebben zich daarom verenigd in Fragaria Innova. Ze bundelen hun krachten om samen te werken aan de uitdagingen op het gebied van arbeid, schaalvergroting, efficiency, plantgezondheid en -weerbaarheid, biodiversiteit, teeltmedia, productkwaliteit, continuïteit, leveringsbetrouwbaarheid en smart farming. De focus ligt nu op telen onder licht en plantgezondheid. Het doel van de ondernemers is om door samenwerking innovaties te creëren in de aardbeienteelt en hun concurrentiepositie versterken.
Kracht van de plant
Kracht van de plant
Michiel Penninx is aardbeienteler en mede-aandeelhouder van Fragaria Innova. “Kennisdeling is voor mij de belangrijkste reden om samen met collega’s uit de aardbeiensector een R&D-bedrijf op te richten. Via Fragaria Innova ontdekken we met elkaar hoe we aardbeienplanten op een duurzame manier én jaarrond kunnen telen: hoe zetten we de plant zelf in zijn kracht, zodat ‘ie gezond groeit, minder afhankelijk is van chemische gewasbescherming en dezelfde kwaliteit aardbeien levert? Hoe zorg je ervoor dat je ook in de koude wintermaanden lekkere aardbeien kunt telen? Dit soort vragen kun je niet alleen oplossen, dus doen we het samen.”
Meststoffen
Op zijn eigen bedrijf loopt nu een proef met hergebruik van substraat en plantgezondheid. “Zoals we nu bemesten in de glastuinbouw, zit je op den duur de plantgezondheid in de weg. Planten groeien gemakkelijker en worden sterker, maar door verkeerde verhoudingen. We zijn nu volop bezig met een aangepaste bemesting bij onze planten. Zo zijn we erachter gekomen dat door het toepassen van organische meststoffen het nitraatgehalte in de plant naar beneden gaat waardoor de plant minder aantrekkelijk wordt voor lastige plaaginsecten zoals witte vlieg, luis en spint. Hierdoor ontwikkelt de plant zich beter en is er minder chemische gewasbescherming nodig.” Op twee andere bedrijven, ook mede-aandeelhouders van Fragaria Innova, draaien er proeven met belichting.
Eerst bewijs
De acht ondernemers werken in alle proeven samen met externe partijen die kennis hebben over de nieuwste technieken als het gaat om plantgezondheid- en weerbaarheid en belichting. “Het is voor ons een absolute voorwaarde dat die proeven plaatsvinden op een van de acht deelnemende bedrijven. Dat is ook de kracht van Fragaria Innova: er zijn veel innovaties, maar ze zijn pas waardevol als ze werken in de praktijk. Door dit meteen op een van de bedrijven uit te testen, in de praktijk, weet je meteen of de innovatie zinvol is. Iets kan goed werken in bijvoorbeeld de komkommerteelt, maar volstrekt nutteloos zijn voor de aardbeien. Eerst bewijs, dan uitrollen. De kennis die uit de proeven komt, wordt gedeeld met alle deelnemers. Bedrijven bepalen uiteindelijk zelf of ze de opgedane kennis willen toepassen op hun bedrijf. Dat mogen ze helemaal zelf weten.”
Aan het roer
Aan het roer
Pim Deuling begeleidt vanuit innovatiebureau Bluehub, samen met clustermanager Erik van de Vin, de acht aardbeientelers en -kwekers. “Bij Fragaria Innova staan de ondernemers zelf aan het roer: zij weten zelf het beste wat ze nodig hebben, nu en in de toekomst. Ze zitten met dezelfde complexe onderzoeksvragen die ze niet individueel kunnen beantwoorden. Daar komt bij dat innoveren veel tijd en geld kost. Door samen op zoek te gaan naar antwoorden leren ze van elkaar, spreiden ze het risico, ontdekken ze wat wel en vooral ook niet werkt. Alleen ga je sneller, samen kom je verder.”
Samenwerken
De rol van Pim is om partijen in de markt op te sporen met (mogelijk) interessante innovaties of toepassingen voor de aardbeienteelt. De ondernemers bepalen vervolgens met elkaar welke proeftrajecten ze gaan opzetten. Elke ondernemer betaalt, afhankelijk van de grootte van het bedrijf, mee aan de jaarinleg van Fragaria Innova waarmee de proeven gefinancierd worden. Daarnaast heeft ieder lid de verplichting om tijd te steken in de proeven. Het gaat niet alleen om kennis halen, maar vooral om kennis delen en met elkaar verder te komen. Het feit dat de ondernemers ook concurrenten van elkaar zijn, is volgens Michiel geen probleem. “In de aardbeiensector zijn we al gewend om op teelt-technisch niveau samen te werken. Als het gaat om commerciële aspecten zoals prijzen en klanten is het ieder voor zich. Dat werkt echt uitstekend zo.”
Nu stappen zetten
Nu stappen zetten
De samenwerking werpt zijn vruchten al af. “Nu we met meer collega’s samenwerken, telers en plantenkwekers, merk je dat innoveren sneller gaat en innovaties sneller in de praktijk landen. Vier bedrijven zijn inmiddels bezig met een aangepaste manier van bemesten: zij volgen de weg van de proef en gaan aan de slag met de kennis die daar is opgedaan. Dit omschakelen is een lang traject, maar de eerste stappen worden gezet. Uiteindelijk moeten we naar andere, meer duurzame manier van telen. Daarom moeten we nu stappen zetten om ervoor te zorgen dat we onze zaken straks goed voor elkaar hebben.”
Bron: Brightlands