28 januari 2025
Praktijkverhalen
0 reacties
11x bekeken
Een warmtebatterij die kassen overdag koelt en ’s nachts verwarmt. Die geen stroom verbruikt en geen gassen uitstoot. Waarmee telers 10 tot 30 procent kunnen besparen op hun energiegebruik. Na jaren succesvol testen gaat de Nederlandse start-up Thermeleon dit jaar zijn eerste warmtebatterijen leveren aan telers van groenten en sierplanten.
Een kas is een prachtuitvinding om ook jaarrond gewassen te kunnen verbouwen waar dat vanwege het koude of warme klimaat lastig is. Door de glazen ramen komt daglicht binnen, dat wordt omgezet in warmte, die de kas vasthoudt. Alleen is die warmte er niet altijd op het juiste moment. Overdag kan het te warm worden in de kas, terwijl die warmte juist ’s avonds of ’s nachts nodig is omdat het dan te koud is.
De warmtebatterij van Thermeleon slaat die warmte van de dag gratis op en geeft deze ’s avonds af, en bespaart zo energie. Overdag koelt hij de kas en kunnen de ramen meer gesloten blijven. Door te veel raamventilatie lekt nu CO2 weg en die is belangrijk voor de plantengroei. Als een teler actief koelt, dan bespaart de Warmtebatterij ook op elektriciteit. De batterij zorgt voor een stabieler binnenklimaat, met minder hitte- en koude stress voor het gewas, wat goed is voor de gewasgroei.
Bakstenen muur
Het concept is een beetje te vergelijken met de bakstenen muren, de ‘fruitmuren’, die in de late Middeleeuwen in Nederland en België werden geïntroduceerd, waar gewassen naast werden geplant. Die stenen geven ’s avonds de opgeslagen warmte van de dag af. De huidige moderne Chinese zonne-kas maakt nog steeds gebruik van dit effect. “Zo’n muur stelde ons in de 16e eeuw in staat om in Nederland de eerste mediterrane vruchten te telen. In de glazen hightech kas van vandaag zijn we dat concept een beetje vergeten. Wat wij doen is het oude concept van warmte-bufferende elementen in een innovatief jasje terugbrengen in de kas”, zegt oprichter en CEO Jildou de Jong van Thermeleon.
Wereldprimeur
De Thermeleon warmtebatterij is geen traditionele batterij met batterijcellen of elektrolyten, maar bestaat uit verschillende vormen met zogeheten Phase Change Materials (PCM), die op verschillende plekken in de kas aan te brengen zijn. Die elementen laden en ontladen passief door temperatuurverschillen. Als die materialen veranderen van vast naar vloeibaar (smelten) absorberen ze warmte en koelen ze de omgeving. Als de temperatuur daalt, veranderen ze terug van vloeibaar naar vast (stollen) en geven ze de opgeslagen warmte terug.
“Het is een passief systeem dat geen energie verbruikt en geen gassen uitstoot. De werking van deze materialen is al vaak onderzocht, maar het is nog nooit op commerciële schaal in een hightech kas toegepast. Ons is het voor het eerst gelukt om een warmtebatterij speciaal voor hightech kassen te ontwerpen, en in een kas van 1 hectare te lanceren. Een wereldprimeur”, vertelt De Jong.