Duurzame kraakbeen mini-prothese komt eraan

Een effectieve behandeling van lokale kraakbeendefecten in de knie voor patiënten van middelbare leeftijd komt steeds dichterbij. Avalanche Medical, gevestigd op Brightlands Maastricht Health Campus, staat aan de vooravond van een cruciale stap met de zelf ontwikkelde SyCap, een kunststof mini-prothese voor de behandeling van een kraakbeen defect in de knie.

CEO Bindert Vriesema is vol vertrouwen, zo zei hij tijdens het Brightlands TEFAF Symposium. Maar hij tempert tegelijk de verwachtingen op korte termijn. ‘We pakken het zorgvuldig aan en denken over twee tot drie jaar te kunnen starten met kleinschalige klinische studies. Voordat we grote groepen patiënten kunnen behandelen, zijn we nog wel een jaar of vijf, zes verder, omdat we eerst uitgebreide klinische studies moeten doorlopen voor markttoelating.’

‘Ja, markttoelating lijkt simpel’, zegt Bindert Vriesema, ‘maar hier werken we met ons team sinds de oprichting in 2021 al naartoe. We leggen nu de laatste hand aan de definitieve samenstelling van het materiaal, het productieproces en het ontwerp. We transleren het productieproces naar partijen die voldoen aan de strikte wet- en regelgeving, optimaliseren het ontwerp nog verder met geavanceerde computermodellen, ontwikkelen een chirurgische toolset en testen de levensduur uitvoerig in mechanische testopstellingen. Vanwege de strikte wet- en regelgeving die van toepassing is voor medische hulpmiddelen zullen we ook nog een finale dierproef uitvoeren, voordat we kunnen starten aan klinische studies.’

In 2015 al gaat het project SyCap van start, een samenwerking tussen Maastricht UMC+, Technische Universiteit Eindhoven, DSM en het onderzoeksinstituut Chemelot InSciTe. ‘We zochten een oplossing specifiek voor patiënten van middelbare leeftijd aangezien de huidige behandelingen voor deze groep juist niet de gewenste levensduur bieden. We zien steeds vaker dat patiënten te vroeg toe zijn aan een knieprothese, en daar willen we wat aan doen’, legt dr. Pieter Emans uit, co-founder en Chief Medical Officer van Avalanche Medical en tevens orthopedisch chirurg bij het MUMC+. ‘Door beschadigd kraakbeen in een vroegtijdig stadium te repareren met een mini-prothese voorkomen we verdere slijtage van het gewricht. Denk aan het opvullen van een gat in de weg met nieuw asfalt, voordat het gat alleen maar groter en groter wordt.’

Op basis van de veelbelovende preklinische studies en het brede geloof in het product vanuit verschillende ziekenhuizen, is Avalanche Medical in 2021 opgericht als startup bedrijf en heeft het team zich gevestigd op Brightlands Maastricht Health Campus. Anno 2024 komt het doel om de eerste patiënten te behandelen steeds dichterbij.

‘Patiënten van middelbare leeftijd met kraakbeendefecten in de knie lopen een hoog risico op het ontwikkelen van artrose’, zegt Alex Roth, ook vanaf de start betrokken bij Avalanche als Scientific Officer. ‘Rond de 750.000 Nederlanders hebben last van knie artrose en die cijfers stijgen snel. Momenteel worden jaarlijks meer dan 25.000 knieprotheses per jaar geplaatst en het RIVM verwacht dat die cijfers zullen verdubbelen tegen 2030. Een knieprothese is zeker geen nieuwe knie en verwachtingsmanagement is daarom enorm belangrijk. Normaal gesproken gaat een knieprothese ook maar tien tot vijftien jaar mee en dan is een nieuwe operatie nodig. Daarom proberen artsen een knie zo laat mogelijk te vervangen. Een knieprothese vervangen is heel ingrijpend en gaat vaak gepaard met complicaties. De kosten lopen dan fors op. Voorkomen is ook hier veel beter dan genezen en daar richten wij ons op.’

‘Het SyCap implantaat is beter dan bestaande metalen mini-protheses’, weet Bindert Vriesema. ‘Onze mini-prothese bestaat uit polycarbonaat-urethaan, een geavanceerde kunststof ontwikkeld door DSM. Dit type kunststof is bijna net zo elastisch als natuurlijk kraakbeen en daarom veel vriendelijker voor de aangrenzende gezonde weefsels binnen de knie. Zo denken we verdere slijtage te voorkomen en een langere levensduur te bieden. Bovendien kan altijd nog een MRI-scan van de knie gemaakt worden.’ Bindert Vriesema ziet nog veel meer voordelen. ‘De SyCap is ook bruikbaar in andere lichaamsonderdelen zoals schouder-, enkel- en handgewrichten; overal eigenlijk waar kraakbeen beschadigd raakt. Natuurlijk moet er voor elk lichaamsonderdeel apart naar het ontwerp van het implantaat gekeken worden, maar het concept blijft hetzelfde.’

Het team van Avalanche Medical voelt zich thuis op Brightlands Maastricht Health Campus. ‘Hier is alles wat een startup nodig heeft’, vervolgt Bindert Vriesema die eerder 35 jaar werkte voor DSM en Pfizer. ‘Allereerst omdat er de directe link is met het Maastricht UMC+; de nabijheid van patiënt en eindgebruiker stelt ons in staat om een product te ontwerpen dat voldoet aan alle behoeftes van zowel patiënt als orthopedisch chirurg. Vervolgens biedt de Campus ons een gebouw, faciliteiten, kennis en advies. Over subsidies, financiering, marketing, financiële en juridische zaken, IP, enzovoort. Precies wat een groot bedrijf wel allemaal heeft, maar waar je als startup alleen maar van kunt dromen. Alles zelf aanschaffen en inhuren is onhaalbaar. Verder koesteren we het netwerk en de aanwezigheid van andere starters. We helpen elkaar met tips, kijken bij elkaar in de keuken. Heel waardevol. Een startup gedijt niet ergens in een anoniem gebouw, het gaat juist om de synergie. Een campus is eigenlijk een grote onderneming, maar dan voor verschillende bedrijven en heel flexibel.’

De weg naar de commerciële markt is nog lang, weet ook de CEO. ‘Technisch gezien denk ik dat de SyCap over een aantal jaren gebruikt kan worden door chirurgen. Maar eerst alleen binnen klinische studies en daarna afhankelijk van de klinische resultaten, volgt pas marktoelating. Tot die tijd hebben we natuurlijk nog geen omzet en wel heel veel kosten. In de eerste jaren hebben we het gered met diverse subsidies en leningen, nu zijn we op zoek naar seed-kapitaal van investeerders en business-angels. Ook daarmee krijgen we veel hulp uit het Brightlands-netwerk. We worden geïntroduceerd bij investeerders, krijgen ingangen. We zijn vol vertrouwen, onze vinding gaat veel mensen helpen.’