Scale-up Uppact gaat in Delfzijl een demofabriek bouwen die jaarlijks 4.000 ton ongesorteerd en ongewassen plastic en textiel afval kan recyclen en verwerken tot nieuwe kunststof bouw- en constructiematerialen. Grondlegger Jan Jaap Folmer en zijn medeoprichter Michel Walstock hebben daar na 2,5 jaar de benodigde 5 miljoen euro aan financiering voor rond gekregen.
De eerste lijn van de nieuwe fabriek wordt volgend jaar zomer opgestart. Hij wordt gebouwd bij het Chemport Innovation Center (CIC) in Farmsum. Nu staat er al een kleiner testexemplaar van de revolutionaire recyclemachine die daar gebruikt gaat worden bij maritiem-afvalinzamelaar Bek & Verburg in de Eemshaven. De nieuwe machine wordt drie keer zo groot. Uiteindelijk wil Uppact meerdere fabrieken bouwen in Nederland en Noordwest-Europa.
Superheld
De naam van de machine lijkt op een superheld uit de Marvel-reeks: de Unwastor. De installatie kan alle soorten plastic en textiel afval recyclen en tegelijk verwerken tot nieuwe materialen. Het maakt niet uit wat er in gaat, de Unwastor ‘eet alles’. Of het nu gaat om mondkapjes, met etensresten vervuilde voedselverpakkingen, afgedragen sneakers, afgedankte dekbedden, versleten visnetten of met zand vervuild landbouwplastic; het kan ongesorteerd, ongewassen en ongeshredderd de machine in.
Palen en planken
Al die verschillende soorten plastic hebben een ander smeltpunt, waardoor andere recyclingbedrijven ze eerst moeten scheiden. In de installatie van Uppact wordt het textiel en plastic afval tegen gaatjes in een ronddraaiende trommel geperst, waarbij het bijna het smeltpunt bereikt. Daardoor ontstaat een dikke, consistentie massa, die - eenmaal door de gaatjes - heel goed verwerkt kan worden tot nieuwe materialen. De machine produceert van het afval nieuwe, robuuste kunststof palen, planken en balken. Die worden gebruikt in de bouw, infrastructuur of als beschoeiing.
Minder energie
Er komen dus nadrukkelijk geen korrels uit de machine, want die moet je dan weer verwarmen en dat kost energie. De Unwastor gebruikt minder dan de helft van de energie in vergelijking met bestaande technieken. De gefabriceerde producten zijn ook nog eens 100 procent circulair. Op deze manier helpt de Unwastor niet alleen bij het terugdringen van primair grondstofverbruik, maar ook met het verminderen van CO2-uitstoot. Dus is ie toch een beetje een superheld? “Ja”, zegt CEO Folmer. “Het bijzondere aan deze machine is dat hij alle soorten plastic kan verwerken tot een relatief homogeen product. Dat is normaal heel lastig.”
Kijk hier hoe De Unwastor van Uppact werkt:
Geen concurrentie
Hoe kan het dat Uppact een nieuwe recyclingfabriek voor plastic bouwt, terwijl in Nederland het ene na het andere recyclingbedrijf failliet gaat vanwege de import van goedkoop nieuw plastic - en zelfs recyclaat - uit China en de VS? “Omdat wij met onze producten veel minder concurrentie hebben uit die landen”, legt Folmer uit. “In het afgelopen jaar is de prijs voor kunststof palen en planken zelfs gestegen, dus hebben we geen last van die neerwaartse prijsspiraal.”
Financiering rond
Folmer ontvouwde zijn plannen voor een nieuwe fabriek al in 2022. Hij wilde deze nieuwe, revolutionaire technologie gebruiken om het plastic afvalprobleem aan te pakken, met name in Azië. Ook zou het percentage gerecycled plastic hiermee fors verhoogd kunnen worden, zodat er minder afval de verbrandingsoven in gaat. “Het heeft allemaal veel langer geduurd dan wij oorspronkelijk hadden gedacht. We hebben het hele pad moeten aflopen”, zegt hij.
De financiering is nu rond. Behalve moederbedrijf Upp! worden ook de NOM (investerings- en ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland) en het Groninger Groeifonds (GGF) aandeelhouder van Uppact. Naast een eerder verkregen subsidie van het Just Transition Fund (JTF) krijgt het project nu ook een lening van het Polestar Capital Circular Debt Fund. “Dit is een cruciaal moment. Het is een hele klus om financiering voor zo’n project bij elkaar te krijgen om onze demofabriek te kunnen bouwen”, zegt CFO Walstock van Uppact.
Impact maken
Volgens de nieuwe aandeelhouders sluit de aanpak van Uppact naadloos aan bij de doelstelling van zowel Nederland als de EU om de circulaire economie te bevorderen en plastic afval zoveel mogelijk te recyclen en hergebruiken. “We willen op het gebied van groene chemie de regio versterken. Dat is precies wat Uppact kan doen: recyclen en er ook nog een winstgevend model van maken. Zo creëer je de meeste impact’’, zegt Emma Schakel, investment manager van het Groninger Groeifonds. Ook de NOM denkt dat het bedrijf impact kan maken. “Wij zien de potentie, niet alleen in het proces, maar ook in het team. De afgelopen jaren is al bewezen dat wat Uppact wil, ook kan”, zegt investment manager Sytze Hellinga van de NOM.
Aanvullend
Het Polestar Capital Circular Debt Fund (PCDF) heeft al 240 miljoen euro gestoken in de circulaire economie. Het fonds investeert in innovatieve circulaire projecten die de potentie hebben om wereldwijd verandering te brengen, zowel door afvalvermindering en recycling als door de vervanging van fossiele brandstoffen. Dit soort projecten krijgt maar moeilijk financiering van banken en durfkapitalisten. “Juist het feit dat Uppact plastic afval kan verwerken dat bij mechanische recyclebedrijven uitgesorteerd wordt, maakt de technologie aanvullend op de bestaande recycling van plastic. Daarmee dragen ze bij aan meer circulariteit in de plasticketen, een doel dat zowel Uppact als wij delen”, stelt Jan-Willem König, CEO van Polestar Capital.
Naar Australië
Met de financiering op zak waren Folmer en Walstock onlangs in Australië om de Plastech Mixer-Melter – zoals hij daar heet - te inspecteren. Die is daar ontwikkeld door Plastech Recycling. De machine wordt binnenkort klaargemaakt voor transport en zal in februari per schip naar Nederland komen. “Nu kunnen we door, op weg naar zo veel mogelijk impact. Want daar is het ons allemaal om te doen. Dat plastic moet niet meer de verbrandingsovens in’’, zegt Folmer.
Bron: Change Inc.