22 februari 2022
Achtergrondartikelen
0 reacties
70x bekeken
De wereld verandert in hoog tempo. We staan met zijn allen voor grote maatschappelijke opgaven: het tot stand brengen van een duurzame samenleving. Dit alles in de context van de milieudruk op de aarde, de toenemende schaarste van grondstoffen en de groeiende invloed van technologie. Dit vraagt om een community platform waar Limburgse ondernemers uit tal van sectoren elkaar weten te vinden en elkaar kunnen versterken.
Met shiftLimburg zetten we in op de vier transities: Energie, Circulariteit, Gezondheid & Digitalisering. Zo werken we samen toe naar een slimmer, duurzamer en gezonder Limburg.
Dit artikel maakt deel uit van een 4-delige seriereeks rondom de vier transities die centraal staan op dit platform. Annemoon Borst, transitielead circulariteit LIOF, vertelt welke cruciale rol deze transitie speelt in de huidige economie, waar ondernemers tegenaan lopen en waarom circulair ondernemen zo belangrijk is voor Limburg.
Allerlei uitdagingen
Allerlei uitdagingen
Je hoeft de krant maar open te slaan en je ziet dat we allerlei uitdagingen hebben. Die uitdagingen worden vaak vanuit duurzaamheid in brede zin benaderd. Energietransitie en circulariteit gaan hand in hand. Digitalisering is een belangrijke randvoorwaarde. Geen van de vier transities, ook gezondheid niet, kan zonder digitalisering.
Annemoon: “De aarde moet de kans krijgen om te regenereren. Wij mensen doen continu ‘nemen nemen nemen’. Earth Overshoot Day markeert de datum waarop de vraag van de mensheid naar ecologische hulpbronnen en diensten in een bepaald jaar groter is dan wat de aarde in dat jaar kan regenereren. Vorig jaar viel dit in Nederland op 27 april, dit jaar op 12 april. Dat toont aan dat we twee weken eerder de beschikbare grondstoffen van de aarde voor 2022 al verbruikt hebben.”
Belang van duurzaamheid
Los van het sterke ecologische argument, is er ook een sterk economisch argument waarom het roer om moet. Grondstofprijzen rijzen de pan uit. Bedrijven realiseren zich meer en meer dat duurzaamheid nodig is om hun onderneming toekomstbestendig te maken en te houden.
“Ondernemers moeten zichzelf afvragen hoe ze willen omgaan met grondstoffen of hoe ze materialen en producten kunnen terugnemen na de levensduur. Ook consumenten beginnen zich te oriënteren en kijken naar duurzamere opties. Wet- en regelgeving zijn niet onbelangrijk, er zijn steeds meer voorschriften waar bedrijven aan moeten voldoen. Vanuit verschillende invalshoeken is een enorme beweging in gang gezet. Als bedrijf is het gaaf om voorop te lopen en koploper te zijn. Als je achteraan aansluit ga je uiteindelijk deals mislopen, omdat mensen niet meer voor jou kiezen”, aldus Annemoon.
Kansrijke transitie
Limburg heeft van oudsher een sterke focus op de sectoren logistiek, maakindustrie en agrofood. Die zijn nog steeds heel relevant als je kijkt naar de economische impact in Limburg. Maar als je kijkt naar de mate waarin deze sectoren grondstoffen verbruiken, staan ze ook aan kop. Aangevuld door de bouwsector en fossiel aangedreven sectoren, zoals de chemie en logistiek.
Annemoon: “Voor veel sectoren in Limburg is circulariteit een hele kansrijke transitie. Ongeacht de levensfase van je bedrijf, startup, scale-up of gevestigd bedrijf, je kunt iets met circulariteit. Vaak verdelen we dit soort bedrijven in twee groepen: De ‘ontwikkelaars’ en de ‘toepassers’. Op veel manieren kun je bezig zijn met circulair ondernemen. Denk aan horeca-organisaties die voedselverspilling tegengaan. De doelgroepen en kansen voor deze transitie zijn heel breed.”
Impact van circulair ondernemen
Impact van circulair ondernemen
“Er zijn diverse groepen ondernemers die met circulariteit aan de slag gaan. De ‘ontwikkelaars’ zitten in de vroege fase, dit zijn innovatieve start-ups en scale-ups. Het ophalen van financiering is vaak een grote uitdaging. Als het gaat om een nieuw circulair businessmodel moeten investeerders overtuigd worden. Maar deze bedrijven hebben nog te weinig trackrecord en investeerders te weinig ervaring met dergelijke proposities, waardoor het lastiger is om financieringsmiddelen te vinden. Bovendien worden deze businessmodellen risicovoller bevonden, terwijl eigenlijk het lineair risico – bijvoorbeeld de eindigheid van grondstoffen – ook meegenomen zou moeten worden voor een eerlijk speelveld.
Gevestigde mkb-bedrijven, de ‘toepassers’, hebben juist meer moeite om bestaande klanten te overtuigen. Als je gaat ombuigen van een lineair naar een circulair businessmodel, dan loop je weer tegen anderen uitdagingen aan dan ondernemingen in de vroege fase. Een dergelijke omslag heeft impact op je balans, je financieringsstructuur en meer. Bij circulair ondernemen moet je verder ook partners binnen je hele keten betrekken. Veel mensen gaan er dus iets van vinden”, vertelt Annemoon.
Sterk ecosysteem
Annemoon: “In Limburg zijn er veel voor de transitie relevante competenties, met een sterk ecosysteem die we goed kunnen inzetten in deze transitie. Op Chemelot streven ze naar een circulaire chemie in de nabije toekomst. Hier kan een koploperspositie in Europa – en misschien wel wereldwijd – genomen worden. Maar dan moet je wel anders omgaan met grondstoffen en materialen. Een ander voorbeeld ligt op het vlak van logistiek. Hoe mooi zou het zijn als Venlo als logistieke hotspot het epicentrum van de circulaire retourlogistiek zou kunnen zijn. Om die kringloop te kunnen sluiten. Het zijn mooie kansen om logistiek ondersteunend te laten zijn aan een circulaire economie.
Bij de Brightlands Smart Services Campus in Heerlen worden de nieuwe slimme diensten van morgen ontwikkeld. Deze kunnen we onder andere inzetten om de circulaire transitie te versnellen. Data is hierbij essentieel. Bijvoorbeeld om ketens in kaart te brengen, maar ook om platformen voor een deeleconomie en Product-as-a-Service-modellen mogelijk te maken. Het is heel interessant om vanuit die bril naar ons ecosysteem te kijken en die dwarsdoorsnede te maken. Samen kunnen we een circulaire economie in Limburg realiseren. Hoe gaaf is dat?”