12 november 2024
Praktijkverhalen
0 reacties
242x bekeken
In Noord-Limburg werken Ronald Hoex van Hoex Bouw en Rob de Boer van Loonbedrijf Gebr. De Boer aan een bijzonder project: een regionale keten voor vezelhennep. Hun doel? Het ontwikkelen van biobased bouwmaterialen die de bouwsector verduurzamen en tegelijkertijd een nieuwe impuls geven aan de landbouw. ShiftLimburg sprak deze twee ondernemers in een inspirerend interview.
Het idee om een hennepketen op te zetten die van ‘Land tot Pand’ reikt, komt voort uit een complexe verduurzamingsopgave: Nederland moet vóór 2030 een groot aantal woningen bouwen en isoleren om aan de klimaatdoelstellingen te voldoen. Ondertussen staat de landbouw voor een andere uitdaging: extensivering, met minder stikstofuitstoot en een verbeterde bodemkwaliteit. Vezelhennep lijkt een belangrijke bijdrage te kunnen leveren aan beide vraagstukken.
Hoe zijn jullie met elkaar in contact gekomen?
Ronald: “Eigenlijk was het een toevallige ontmoeting. Na een brand in het bedrijf van Rob, kwam hij bij ons terecht voor de wederopbouw. Hij werkte toen al met koolzaad en vezelhennep en beschikte over machines voor de verwerking van deze gewassen. Bij Hoex Bouw maakten we destijds gebruik van de isolatiemortel van Frinsu, maar we wilden ons meer gaan richten op biobased isolatie. Ik dacht meteen aan Rob en besloot hem te benaderen.”
Rob: “Klopt helemaal! We raakten in gesprek en kwamen erachter dat onze ambities mooi aansloten. Wij waren al bezig met de teelt van hennep en Ronald zocht manieren om biobased isolatiemateriaal te maken. Zo ontstond er een wisselwerking waarin we onze ideeën konden combineren.”
Wat maakt het werken met vezelhennep zo interessant voor jullie?
Ronald: “Hennep heeft veel potentie. Het is geschikt voor isolatie en heeft een ontzettend sterke vezel. Daarnaast neemt hennep veel CO₂ op tijdens de groei, wat het interessant maakt voor de bouwsector, die juist veel CO₂ uitstoot. Wij gebruiken het binnenste deel van de stengel, het hennephout, voor isolatie. Het hout heeft een hoge thermische massa, wat betekent dat het warmte goed kan opslaan en langzaam weer kan afgeven. Dit zorgt voor een stabielere binnentemperatuur, waardoor de woning in de zomer langer koel blijft. Bovendien verbetert het hennephout de akoestiek en is het bouwsysteem wat we hiervoor gebruiken dampopen, wat bijdraagt aan een gezonder binnenklimaat.”
Rob: "Hennep biedt ook voordelen voor de landbouw. Het is een diepwortelend gewas dat de bodemstructuur verbetert en de grond vruchtbaar houdt. Bovendien kan hennep worden verbouwd zonder het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en is het al in augustus oogstrijp. Boeren kunnen het inzetten als rustgewas in hun teeltplan, wat hennep zowel economisch als ecologisch interessant maakt."
Hoe verloopt het project tot nu toe? Zijn er al resultaten?
Ronald: “We hebben al flinke stappen gezet. We zijn kleinschalig begonnen met de verwerking, waarbij we de vezels van het hout scheiden. Naast het hout hebben de vezels ook waardevolle toepassingen, zoals het vervangen van microplastics of als grondstof voor textiel. Er worden zelfs kleren van hennepvezels gemaakt. Het proces staat nog in de kinderschoenen, maar we zien nu al hoe goed dit materiaal werkt.”
Rob: “Het project is inderdaad goed van de grond gekomen. We merken dat er steeds meer vraag is naar biobased materialen. “Nederland was vroeger een koploper in hennepteelt, zeker in de tijd dat hennepvezels werden gebruikt voor zeilen en visnetten. Door de opkomst van plastic verdween dat, maar nu krijgt het weer herwaardering.”
Welke uitdagingen zien jullie, nu en later?
Rob: Wat we nu nodig hebben, is een lokale verwerkingsfaciliteit. Op dit moment moeten we het materiaal naar Noord-Nederland vervoeren voor de verwerking, wat veel transportkosten met zich meebrengt. Een lokale fabriek zou het proces duurzamer en efficiënter maken, maar ook de hennepketen naar een hoger niveau tillen. Dat is waar we naartoe willen.”
Ronald: “De grootste uitdaging is inderdaad het opschalen. De vraag naar hennepproducten stijgt snel en als we meer hectares willen beplanten, zal er ook geïnvesteerd moeten worden in grotere verwerkingsfaciliteiten. Dat vraagt om partners en financiering. Tegelijkertijd zie ik veel potentie. Hennep heeft bewezen waardevol te zijn voor de bouw, zeker gezien de ambities van de bouwsector om duurzamer te worden.”
Rob: “En voor de landbouwsector biedt hennep een rendabel alternatief voor boeren die kijken naar een duurzamere bedrijfsvoering.”
Hoe zien jullie de toekomst van deze keten in Noord-Limburg?
Ronald: “Wij geloven dat vezelhennep een belangrijke rol gaat spelen in de verduurzaming van de bouwsector. Als we de productie en verwerking in Noord-Limburg kunnen centraliseren, kan er een duurzame keten ontstaan van ‘Land tot Pand’. Dat zou niet alleen goed zijn voor de economie hier, maar ook voor het milieu.”
Rob: “Ik ben ervan overtuigd dat dit de landbouw- en bouwsector nieuwe kansen biedt. Vezelhennep is het gewas van de toekomst. We staan aan het begin, maar met de support van partners zoals Coöperatie Carnola, SAM Panels en HempFlax werken we stap voor stap aan een sterke vezelhennepketen. Op deze manier leggen we een solide basis voor een circulaire bouweconomie in de regio. Het is een intensief proces, maar we zijn enthousiast over wat we al hebben bereikt en de mogelijkheden die nog voor ons liggen.”
Welke rol speelt LIOF in dit project?
Rob: “LIOF is een belangrijke steunpilaar voor ons. Sjaak Berden begeleidt ons vanaf het begin en heeft ons goed op weg geholpen. Hij snapt onze ambitie en motiveert ons om dit lokaal te realiseren.”
Ronald: “LIOF verstrekt niet alleen een subsidie, maar denkt ook actief mee over de volgende stappen via het programma Impuls Biocirculaire Economie Limburg. Ook partners als Building Balance en Platform Nieuwe Teelten zijn betrokken. Dat gaat verder dan financiële steun; ze helpen ons echt om van deze keten een succes te maken.”