Veredelingsnetwerk Limburg durft te delen

Het stond al langer op hun verlanglijstje, met een schuin oog kijkend naar het landelijke initiatief Seed Valley. Samen zaadveredeling presenteren richting potentiële werknemers en richting andere agrofood professionals. Bejo, Novisem, Limgroup, BASF Vegetable Seeds (Nunhems) en CITAVERDE College beginnen erover te praten in september 2017, in november 2019 is het eindelijk zover: Veredelingsnetwerk Limburg ziet het licht. Een verhaal over samenwerken en laten zien wat je waard bent.

Een mager imago van de agrosector, gevoed door negatieve berichtgeving in de pers. Een opleiding die laatdunkend schoffelacademie wordt genoemd. En veredelingsbedrijven die binnen die sector baanbrekend bezig zijn, maar een buitenwereld die daar weinig of niets vanaf weet. Het is de bedrijven én Citaverde een doorn in het oog. Waarom niet samen de schouders eronder zetten en dat beeld stap voor stap veranderen? Carlo Mutsers van Citaverde: “Wij vonden als onderwijsinstelling de veredeling al langer heel interessant. De bedrijven bieden een grote diversiteit aan banen op verschillende niveaus en zijn innovatieve, sterke bedrijven die veel zekerheid kunnen bieden aan hun werknemers. Dat zijn allemaal dingen die je studenten graag meegeeft voor hun toekomst. We waren dan ook vanaf de start enthousiast over dit initiatief en wilden er graag aan bijdragen.”

De trotse deelnemers aan Veredelingsnetwerk Limburg

Durven samenwerken, durven delen

Wil Strous van Bejo: “We moeten de zaadveredeling in al haar aspecten veel meer zichtbaar maken als we willen dat we de juiste mensen aantrekken. De deelnemende bedrijven zijn heel verschillend in omvang, focus en cultuur, maar dit is wat ons bindt: we willen het vak van veredeling in de spotlight zetten. En als je dat wilt, zul je uit je comfortzone moeten stappen en gaan samenwerken.”
Dat klinkt als een logische en vrij eenvoudige stap, maar dat bleek nog niet mee te vallen. Ludo in ’t Zandt van Limgroup: “Toen we begonnen, dachten we in een half jaar iets te hebben staan. Maar samenwerking kost tijd: je moet elkaar leren kennen en een gezamenlijk beeld vormen over de situatie, de doelen en de koers. Dat betekent dus veel praten en open durven te zijn naar elkaar. Het was eerder ondenkbaar dat we zoveel informatie met elkaar zouden delen. Nu delen we praktisch alles, behalve informatie over genetica.”

“We moeten de zaadveredeling in al haar aspecten veel meer zichtbaar maken als we willen dat we de juiste mensen aantrekken.

Veredeling als hoofdrolspeler in het wereldvoedselvraagstuk

Inmiddels komen de bedrijven en Citaverde maandelijks samen voor overleg. Een website, flyers en een video zijn ontwikkeld om te laten zien hoe divers werken in de veredeling is. Ad Braat van BASF vegatable seeds: “We zijn nog vrij onbekend binnen de agrofood, terwijl in de veredeling veel spannende dingen gebeuren op het gebied van onderzoek, innovatie en ontwikkeling. Als je nieuwsgierig bent aangelegd, is dat waanzinnig interessant. Bovendien is het heel belangrijk werk als je kijkt naar de uitdagingen die er liggen. Bodem en milieu staan in de volle aandacht, het klimaat verandert en de wereldbevolking groeit. We focussen ons op ziekteresistentie, en we moeten gewassen ontwikkelen die beter tegen langere perioden van droogte kunnen. Veredeling speelt bij al die vraagstukken een belangrijke rol in het vinden van de oplossing.”

Open Dagen en bedrijfsbezoeken

Het Veredelingsnetwerk heeft zich in november voor het eerst op de Open Dag van Citaverde gezamenlijk gepresenteerd. Trinette Dings-Velman van Novisem: “De eerste reacties zijn heel positief, er ontstaan goede gesprekken. We ontmoetten er klanten en relaties die aangenaam verrast waren ons daar samen te zien. Een medewerker van de Rabobank zei: dit toont kracht! Dan zijn we echt trots dat we dit doen.” Naast Open Dagen worden alle bedrijven minstens eenmaal per jaar bezocht door studenten om live te kunnen zien wat werken in de veredeling inhoudt. Ook zijn er bij ieder bedrijf stagiaires van Citaverde actief. In de toekomst hoopt de onderwijsinstelling zelfs een apart keuzedeel Veredeling aan te gaan bieden en zo gespecialiseerde studenten voor te bereiden op het vak.
Ook voor studenten van de Hogeschool HAS zijn diverse stageplekken en onderzoeksprojecten beschikbaar.
Het netwerk wil zich daarnaast op jongere leeftijdsgroepen richten met snuffelstages en bezoeken aan basisscholen en vmbo-scholen. Nu worden er plannen gemaakt om social media als Linked In en Facebook effectief in te gaan zetten. Alles om het vak van veredeling meer zichtbaar en toegankelijk te maken en een eigen plek te geven binnen de agrofood.

Carrièrepad

Voorbeelden van een mooi carrièrepad in de veredeling zijn er al volop. Iemand die als uitzendkracht kwam bijspringen en na die kennismaking besloot een BBL-opleiding teelt te gaan volgen. Nu is die persoon doorgegroeid tot assistent-veredelaar. Een vakantiewerker met een opleiding bloemsierkunst die na de zomer besloot een hbo-opleiding te gaan volgen zodat ze er haar beroep van kon maken. En natuurlijk worden er ook vanuit teeltbedrijven sprongen gemaakt: iemand die eerst bij een tomatenteler werkt en met een BBL-opleiding zich doorontwikkelde in de veredeling. Wil Strous: “Het begint bij interesse en motivatie, van daaruit is alles mogelijk. We zijn gewend om veel intern op te leiden, want het is een heel specialistische sector. Bij Bejo houden we bijen omdat ze noodzakelijk zijn voor de bestuiving op onze productievelden. Zonder bijen geen bestuiving! Het werk van onze imkers onderscheidt zich daarom van reguliere imkers, die juist gericht zijn op honingproductie. Om die reden leiden wij onze imkers intern op. We doen onderzoek naar het gedrag van bijen om de natuurlijke bestuiving optimaal te benutten en de gezondheid van onze bijen te verbeteren. We draaien bovendien mee in een veredelingsonderzoek om Varroamijt tolerantie te ontwikkelen. Dit is een groot probleem voor de bijengezondheid. Wereldwijd draagt Bejo met haar partners zorg voor vele duizenden bijenvolken. Op deze manier nemen we zelf verantwoordelijkheid voor onze behoefte aan bestuivers."

"Het begint bij interesse en motivatie, van daaruit is alles mogelijk."

Win-win binnen de sector

De veredeling mag voor veel jongeren nog weinig gezicht hebben, in de sector zelf is er ook nog genoeg te winnen. Martijn van Haastert van Limgroup: “Als we elkaar beter kennen, kunnen we ook beter de verbinding maken. Als bijvoorbeeld een bedrijf dat dorsmachines via ons vier of vijf geïnteresseerde partijen vindt in plaats van één, dan is dat voor iedereen een win-win. Maar dan moet dat bedrijf wel weten wat we doen, met wie we samenwerken, waar we behoefte aan hebben. De groep Veredelingsnetwerk Limburg op Kiempunt gaat ons daarbij helpen. Dit jaar gaan we daarom ook in die groep meer vertellen over wat we doen en vragen stellen aan andere agrofood professionals. We zijn heel benieuwd wat daaruit voortkomt!”
Al pratende met deze vakmensen word ik aangestoken door het enthousiasme. Trinette Dings-Velman: “Veredeling staat pas in de kinderschoenen. Er komt een moment dat we door ziekteresistentie onze bodem en voeding gezond kunnen houden dankzij veredeling. Sterker nog, er komt een moment waarop we voeding aantoonbaar gezonder kunnen maken dan ze oorspronkelijk was. Dat zijn zulke spannende ontwikkelingen! Als meer mensen weten waar we mee bezig zijn, willen ze onderdeel van die ontwikkeling uitmaken, daar ben ik van overtuigd.”

4 tips voor iedereen die wil gaan samenwerken

1: Voorkom een verwaterd profiel en baken vooraf duidelijk af wie wel en niet binnen de samenwerking past

2: Reken op tegenslagen en geef niet op: samenwerking werkt

3: Stel je open, wees bereid om informatie te delen, ook al vind je dat spannend

4: Respecteer elkaars tempo, geef samenwerking de tijd

Sluit je aan

Wil je op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen in de veredeling of wil je volgen wat het Veredelingsnetwerk Limburg doet om zichzelf te presenteren naar de buitenwereld? Sluit je dan aan bij hun groep op Kiempunt. Vragen stellen kan daar ook.