Jan Klerken, Ambassadeur van de Champignon

De grote omwenteling voor Scelta Mushrooms begint in 2002. Na een mislukte fusie besluit Jan Klerken met zijn zoon een pauze in te lassen en te gaan reizen door Azië. Hij schrijft tijdens die reis zijn ‘omgekeerde bucket list’: alle dingen waar hij mee wil stoppen. Geen ingeblikte champignons meer bijvoorbeeld. Niet meer leiding geven aan meer dan 10 personen. Al die ‘niet-jes’ geven ruimte aan nieuwe dromen en plannen. Hij stelt na de reis twee directeuren aan, zodat hij zelf kan focussen op het verder verkennen van de markt, op innovatie en op het verspreiden van zijn gedachtengoed. Klerken wordt dan ook niet voor niets de ambassadeur van de champignon genoemd. “Wist je dat de champignon 5000 inhoudsstoffen kent? Wij hebben met de HAS en Universiteit Maastricht de top 10 onderzocht en daar zijn onze belangrijkste innovaties uit voort gekomen!”

Wat mist er nog?

Klerken is een wandelende ideeënmachine. Zodra hij vertelt over de toekomst. verschijnt een gulle lach op zijn gezicht. “Ik laat me vooral inspireren door wat er níet is. Wat mist er nog, waar kunnen we nog iets toevoegen dat echt verschil maakt? Daarnaast reis ik veel en dan zie je dingen die dáár wel zijn, maar in de rest van de wereld nog niet. Ook dat inspireert.”
Klerken concludeerde al toen hij nog in het bedrijf van zijn vader werkte dat de conservenmarkt niet de toekomst had. Te weinig smaak, te weinig bite. Dat moest beter kunnen. Inmiddels heeft Scelta Mushrooms een zeer uitgebreid assortiment aan champignonproducten: gegrild, gedroogd, gekookt, voorgebakken, verwerkt tot poeder en -concentraat of in snacks. Chefkok, diëtist en voedingstechnoloog werken binnen het Scelta Institute samen om topproducten voor de food retail, food service en industrie te ontwikkelen.
“Ik heb eens gezegd dat Scelta Mushrooms moet zijn als 3 grote denkers. Als Einstein, vanwege zijn nieuwsgierigheid en frisse blik. Als Darwin, vanwege continue verbetering en innovatie. En als Columbus, vanwege zijn drang om de wereld te ontdekken.”

De BlendBurger

Een van de nieuwste concepten van Scelta is de BlendBurger: een burger van 50% rundvlees en 50% champignons. Het past in de beoogde eiwittransitie, waarbij de consument minder vlees eet en meer plantaardig. Klerken: “Veel consumenten willen of kunnen om gezondheidsredenen niet overstappen op een volledig plantaardig dieet. Dit product biedt een tussenvorm, waarbij je ook niet hoeft in te boeten aan smaak en structuur. Wellicht worden champignons in de toekomst het hoofdbestanddeel van de maaltijd en is de verhouding dan eerder 80/20.” Terwijl we in de Scelta Kitchen toekijken hoe de burger wordt bereid, staat al een testpanel klaar om het resultaat te beoordelen. Ook enkele serieuze carnivoren blijken enthousiast.

Nog een wereld te winnen

Na een langdurig en intensief ontwikkeltraject begeeft Scelta zich meer en meer op andere, aanverwante markten. Zo ontwikkelt het bedrijf nu ook Murill Capsules, een voedingssupplement met betaglucaan als belangrijk bestanddeel. Deze stof wordt uit het mycelium van champignons gewonnen en ondersteunt het immuunsysteem. Champignons zijn bovendien rijk aan vitamine D, terwijl een derde van de mensen een tekort heeft aan deze vitamine. Scelta ontving met dit product onlangs de ‘novel food’ status. Nog dit jaar gaan de eerste verwerkte champignons die rijk zijn aan vitamine D naar de markt.
Met de Vitamin Food Company wordt de markt van verrijkte voeding verkend. Denk aan gezonde drankjes, repen of soepen, maar zelfs ook kauwgum of snoepjes die de gezondheid ondersteunen.
Met SylvanScelta richt het bedrijf zich op de gezondheid van vee door natuurlijke ingrediënten toe te voegen aan het voer. Dit reduceert de noodzaak voor gebruik van antibiotica.

Geen merk, maar een bedrijf met reële impact

Toch zou het een misvatting zijn om Scelta Mushrooms te zien als een hip merk, dat inspeelt op hypes zonder echt verschil te maken. “Scelta Mushrooms wil geen merk als Dior zijn. Dat is maar buitenkant. We zijn een dynamisch bedrijf dat in nauw contact staat met haar afnemers, haar mensen en met de natuur. We doen niet zomaar iets, we willen waarde toevoegen en de wereld beter maken.” Daarom draagt Scelta Mushrooms ook bij aan maatschappelijke organisaties, zoals de Kids University for Cooking. Deze organisatie zet in op educatie over gezonde voeding aan kinderen. Daarnaast investeert Scelta met een aantal partners zoals de Rabobank, Seacon, BASF en ZON in onderzoek en kennisontwikkeling met een leerstoel aan de Universiteit Maastricht. Deze leerstoel ‘Jeugd en Gezonde Voeding’ wordt gestart in Venlo.

“Wij willen geen merk als Dior zijn, dat is maar buitenkant”

Circulair produceren als succesmodel

Scelta Mushrooms werkt samen met 14 champignontelers die duurzaamheid en circulair produceren hoog in het vaandel hebben staan. De champignons worden geteeld op substraat, een mengsel van stro en mest uit de paardenhouderij. Bij de oogst en verwerking van de champignons ontstaan er reststromen, zoals de champignonvoetjes. Hiervan maakt Scelta een natuurlijke smaakversterker die rijk is aan umami. Zo gaat niets verloren en wordt ook hier circulair gewerkt. Klerken: “Van een negatieve afvalstroom weten we een positieve productstroom te maken. We gaan van Waste to Taste. We blijven verder onderzoeken hoe het nog beter kan. Met de kwekers zoeken we naar nieuwe rassen die droger zijn en meer smaak hebben. Want minder vocht betekent dat er minder energie nodig is voor het drogen en dat de fabrieken dus nog efficiënter kunnen produceren. Tegelijkertijd participeren we in een project voor herbebossing, zodat we onze CO2-uitstoot compenseren. Binnenkort willen we zelfs onze CO2 footprint live streamen om het volledig transparant te maken.”

Focus op Gezondheid en Voeding

Klerken denkt groot. Vraag je dus naar zijn kijk op de agrofood in Limburg, dan nuanceert hij die term meteen. “Limburg is sterk in agro. Maar we moeten niet willen concurreren met Noord-Brabant als het gaat om agrofood. Van oudsher zijn de food retail- en food service-bedrijven daar sterk vertegenwoordigd. Met de komst van de HAS en Brightlands Campus Greenport Venlo zie je wel nieuwe agrofood-initiatieven ontstaan. We hebben zelf Brightslabs intensief gebruikt voor ons vitamine-onderzoek. Ik geloof sterk in een focus op Gezondheid en Voeding, dat is belangrijk voor de regio. Breder kijkend naar Nederland, dan verbaas ik me over het gebrek aan trots op onze agrosector. We zijn erg kritisch op onze boerenbedrijven, terwijl die doorgaans zo goed bezig zijn. We zijn het meest productief ter wereld, genereren een omzet van 85 miljard euro. Kijk eens naar het niveau van voedselveiligheid, voedselkwaliteit, de aandacht voor duurzaamheid. We mogen daar echt veel meer waardering voor hebben. Ik ben er in ieder geval enorm trots op en schreeuw het van de daken!”

Ondernemerstips van Jan Klerken:

1. Schrijf je eigen omgekeerde bucket list: waar wil je mee stoppen? Dat geeft ruimte aan wat je het liefste doet.
2. Wees nieuwsgierig. Zet de tv uit en lees. Lees boeken, tijdschriften, kranten: alles wat je wijzer maakt.
3. Ga op ontdekkingsreis. De wereld is je speeltuin! Nieuwe ideeën doe je op in een andere omgeving. Food trends worden bijvoorbeeld geboren in landen als Japan, Australië en de Verenigde Staten.
4. Durf te delen. Door kennis en ideeën te delen, kan iets groeien. Praat met mensen, zoek partners buiten je eigen schakel in de keten.
5. Houd contact met jonge mensen. Zij leven de toekomst, waarvoor jij producten ontwikkelt en bieden een frisse blik.

Andere bronnen:
Financieel Dagblad
AGF.nl