21 maart 2019
Praktijkverhalen
0 reacties
198x bekeken
Strenge eisen
Gezonde voeding mag dan hot zijn, de overheid stelt strenge eisen aan gezondheidsclaims: geen loze kreten, geen onvolledig verhaal. Directeur van de campus Saskia Goetgeluk: “Bedrijven willen de stempel van gezond kunnen plaatsen op hun product. Betaalbaar onderzoek is daarbij belangrijk. Zo is er het project ‘De Waarde(n) van Groenten en Fruit’, waarbij inhoudsstoffen van groenten- en fruitsoorten worden onderzocht in samenwerking met HAS Hogeschool, Avans Hogeschool en Universiteit Maastricht, gefinancierd door partijen uit het bedrijfsleven en met aanvullende subsidie vanuit de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen. Met een betere onderbouwing van de preventieve gezondheidswaarde van versproducten kunnen nieuwe markten worden geopend. Zie voeding als het nieuwe pharma. In het vierjarige programma worden twee innovatieve meetmethoden ontwikkeld en gecombineerd waardoor in de toekomst enerzijds efficiënter en goedkoper gecontroleerd kan worden wat er in de verschillende producten zit en anderzijds de gezondheidseffecten van alle stoffen in het product samen gemeten kunnen worden.”
Saskia Goetgeluk, Directeur van Brightlands Campus Greenport Venlo
Nieuwe voeding voor een nieuwe generatie
Een ander voorbeeld is de leerstoel Jeugd & Gezonde Voeding gefinancierd door bedrijven uit alle schakels in de keten samen met de Universiteit Maastricht op de Brightlands Campus in Venlo. Goetgeluk: “We weten eigenlijk nog vrij weinig over wat nu precies goede voeding is, ook voor jongeren. Wat zijn hun eetmomenten, hoe is hun smaakbeleving, hoe kiezen ze? New food for a new generation. Als we daar antwoord op krijgen, kunnen bedrijven daar bij de productontwikkeling op inspelen en zo gezonde voeding beter vermarkten. Dat maakt die verbinding tussen wetenschap en bedrijfsleven zo interessant: kennis wordt werkelijk toepasbaar gemaakt. Het blijft niet bij publicaties maar er wordt daadwerkelijk mee verder ontwikkeld; en dat zal leiden tot concrete vernieuwende producten.”
Voedingsconcepten voor de consument van nu
Een derde voorbeeld van samenwerking tussen kennisinstellingen en bedrijfsleven is het Nutritional Concepts Lab. In dit lab wordt onderzocht hoe groenten en fruit verwerkt kunnen worden met behoud van waardevolle voedingsstoffen. Goetgeluk: “We moeten dagelijks 250 gram groenten en fruit eten als we voldoende gezonde voedingsstoffen willen binnenkrijgen. 95% van de mensen lukt dit niet. Kunnen we die 250 gram groenten en fruit zo verwerken dat de voedingswaarde behouden blijft en dat de consument het gemakkelijker zal innemen, bijvoorbeeld door het in één geconcentreerde smoothie te stoppen? Die vraag is interessant voor de voedingswetenschap, maar natuurlijk ook voor het bedrijfsleven.”
Het Nutritional Concepts Lab
Gezond eten stimuleren
Voor het vierde initiatief spreek ik met Aalt Bast, decaan van het Healthy Eating & Food Innovation (HEFI) / Food Claims Center, een reeks laboratoria van Universiteit Maastricht mede mogelijk gemaakt door Provincie Limburg gericht op het bevorderen van gezond eten. De laboratoria, gevestigd op Brightlands Campus Greenport Venlo, focussen zich op drie onderzoekslijnen:
1: De psychologie van het eten
Hier worden smaak- en geurtesten gedaan, er is een sensorisch lab en er wordt bijvoorbeeld onderzocht wat de impact is van portiegrootte of de omgeving op het eetgedrag van mensen. Ook wordt gekeken naar het effect van bepaalde stoffen op het verzadigingsgevoel. Daarnaast geven testpanels in kleine units hun oordeel over producten.
2: Onderzoek van spijsverteringsprocessen
Hier wordt bijvoorbeeld onderzocht wat de invloed is van darmbacteriën op de spijsvertering. Hoe worden vezels afgebroken? Met in vitro modellen wordt de dikke en de dunne darm en maag nagebootst, als het ware een darmstelsel in een kast. Handig, want zo kan onderzoek gedaan worden zonder dat vrijwilligers nodig zijn.
3: Onderzoek naar gezondheidseffecten
In een kleine klinische unit worden vrijwilligers onderzocht door bijvoorbeeld bloed- of speekselmonsters af te nemen na het eten en verteren van bepaalde voeding. Ook is er een celkweeklab waarmee effecten van voedingscomponenten en afbraakstoffen kunnen worden gesignaleerd.
Prof. Dr. Aalt Bast, decaan van het Healthy Eating & Food Innovation (HEFI) / Food Claims Center
Pas op met gezondheidsbeloftes
Naast de labfaciliteiten wordt er ook veel desk research gedaan, waarbij wordt onderzocht of een product een bepaalde voedings- of gezondheidsclaim kan hebben en wat precies op het etiket gezet mag worden. Aalt Bast: “Mag je zeggen dat een product light is, cholesterol verlagend werkt of rijk aan vitamine C is? De Europese regelgeving is zeer strikt en vrij complex. Zelfs de lettergrootte op het etiket is voorgeschreven. Wij helpen MKB foodbedrijven om op dergelijke vragen een helder antwoord te krijgen.”
Leergierige studenten
Naast de onderzoeksfaciliteiten biedt HEFI de mogelijkheid om gebruik
te maken van de 250 bachelor en master studenten. De master Health Food
Innovation Management is een wereldwijd unieke studie waarvoor veel
belangstelling is. Het University College Venlo werd onlangs als beste
Bachelor studie in Nederland gewaardeerd. Bast: “80 procent van de
studenten komt van buiten Nederland en kiest heel bewust voor de focus
op voeding en gezondheid. Dat levert heel leergierige studenten op die
met veel ambitie werken aan praktische onderzoeksvragen. Bedrijven
vinden het contact met de studenten vaak erg inspirerend.”
Inmiddels zijn de eerste promovendi afgestudeerd op de afbraak van
vezels van cassave- en sinaasappelschillen door het lichaam. Interessant
onderzoek, want het geeft aanknopingspunten voor een meer circulaire
aanpak door gebruik van reststromen in voeding.
Ook een onderzoeksvraag?
Wanneer heeft het zin voor bedrijven om een onderzoeksvraag neer te
leggen bij de Brightlands Campus of in een gezamenlijk
kennisontwikkelingstraject te stappen? Zowel Aalt Bast als Saskia
Goetgeluk raden aan om na te denken over de eigen behoefte en dan open
het gesprek aan te gaan.
Goetgeluk: “Juist door partijen uit verschillende schakels van de keten
bij elkaar te brengen, krijg je zicht op die totale markt en zie je
sneller nieuw potentieel voor jouw rol binnen de keten. Ook voor het
uitbouwen van het eigen netwerk is deelname interessant. We zien
regelmatig dat na afloop van zo’n traject partijen verder gaan
samenwerken en doorontwikkelen. Ik raad nieuwsgierige ondernemers aan om
gewoon de tijd te nemen om je te verdiepen in wat er gebeurt op
Brightlands Campus Greenport Venlo. Is er behoefte om verder te praten
over de mogelijkheden, dan gaan we graag het gesprek aan en ontvangen we
mensen graag hier.”
Bast: “Bij sommige bedrijven komen we al heel vroeg in het
ontwikkelproces in beeld, bij andere juist heel laat. Het belangrijkste
is dat we iets moeten kunnen toevoegen. Het moet een meerwaarde bieden
voor beide kanten: voor de wetenschap en voor de markt. We gaan graag
het gesprek aan met geïnteresseerde partijen.”
Meer informatie:
De HEFI Labs op de Brightlands Campus Greenport Venlo.