Fossiele olie als inspiratie voor een duurzame toekomst

Innoveren en verduurzamen, geïnspireerd door de traditionele olie-industrie en de cowboys van Silicon Valley. Het klinkt als een absurde strategie, maar toch is dat precies wat Vertoro doet. Michael Boot wil een revolutie in de olie-industrie teweeg brengen door lignine te verwerken tot een olie die net als traditionele ruwe olie te gebruiken is voor vele toepassingen in ons dagelijks leven. Het grote verschil met andere initiatieven rond biomassa is dat naar winstgevende sectoren is gekeken om te bepalen wat de beste positionering en uitrol van zo’n platform in de waardeketen is. Dat trekt Vertoro uit de kleinschaligheid; meerdere keren per week wordt Boot gebeld door multinationals en grote bedrijven die meer willen weten over de olie van de toekomst.

Gebruiken wat er al is

Michael Boot: “Waarom staan de grote raffinaderijen van Shell niet in Nigeria of vlakbij andere bronnen, maar verschepen ze de olie naar Rotterdam of Houston om er daar brandstoffen of halffabricaten van te maken? Heel eenvoudig: omdat het niet winstgevend is. Het is pas winstgevend als je de ruwe olie in grote volumes vanuit meerdere bronnen transporteert naar een raffinage- en chemiecluster. Als je naar andere industrieën kijkt, is dat ook steeds het geval: grondstoffenaanvoer gebeurt vanuit diverse locaties. De verwerking vindt vervolgens plaats op een andere site, die zich daar logistiek en technologisch beter voor leent.
Alleen bij biomassa is dat vaak anders, gestuurd door subsidies en mandaten om midden in het bos of in een maisveld meteen naar eindproducten zoals brandstoffen te gaan. Maar dat is niet per definitie de weg als je een nieuwe industrie wilt creëren die zelfstandig en winstgevend kan opereren. Wij hebben ons lignine olieplatform ontwikkeld om heel simpel en goedkoop decentraal te kunnen winnen om vervolgens rechtstreeks in bestaande fossiele processen te kunnen verwerken. Bestaande raffinaderijen en petrochemische plants zijn prima in staat om de lignine-olie te verwerken tot een breed palet aan brandstoffen, chemicaliën, materialen.
De installaties krijgen duurzame grondstoffen aangevoerd, waardoor ze hun CO2-voetafdruk kunnen verlagen zonder daarvoor nieuwe investeringen te hoeven doen of meer voor hun grondstof te betalen. Zo kun je veel sneller en kostenefficiënter verduurzamen dan wanneer je alles weer opnieuw zou moeten gaan bouwen.”

“Bestaande raffinaderijen en petrochemische plants zijn prima in staat om lignine-olie te verwerken tot een breed palet aan brandstoffen, chemicaliën en materialen.”

Michael Boot (mede-oprichter en CEO), Panos Kouris (PhD, kandidaat-CTO), Emiel Hensen (Professor en Dean van de afdeling Chemical Engineering and Chemistry).

De Android van de olie-industrie

Terug naar het product lignine-olie. Voor wat betreft applicaties lijkt dit platform sterk op de fossiele olie zoals we die kennen. Er kan brandstof van gemaakt worden, maar kan ook als basis dienen voor vele soorten basis chemicaliën en materialen. Vertoro haalt de lignine uit diverse soorten niet-eetbare biomassa. Denk aan champost: de cellulose wordt bij de kweek van champignons uit de voedingsbodem ‘opgegeten’, wat er overblijft is lignine. Maar ook riet en koffiedrab bevatten veel lignine. Boot: “Wij willen net als een oliemaatschappij een vloeibaar platform leveren in plaats van één enkel eindproduct. Andere bedrijven kunnen ons platform vervolgens verwerken tot terrasstoelen, kleding of wat ze maar willen. Maar omdat lignine-olie zo nieuw is, werken we wel intensief samen aan projecten met partners om te laten zien wat er allemaal mogelijk is. Vergelijk het met het Android platform voor smartphones. Je hebt killer apps nodig om te laten zien wat het platform te bieden heeft en mensen enthousiast te maken. Als je naar de chemische samenstelling kijkt van onze bio-olie versus fossiele olie, dan zie je dat bepaalde applicaties veel makkelijker met de bio-variant te creëren zijn. Zo is lignine een goede UV-stabilisator en is het dus geschikt om bijvoorbeeld in zonnebrandcrème te verwerken of in bepaalde soorten plastics die veel zonlicht te verduren krijgen. Het ligt dan voor de hand te beginnen met dat soort toepassingen. Minder bewerking betekent immers minder uitstoot en meer winst.”

Lignine

Bekend is geliefd

Boot kent ook de voorbeelden waarbij een vervangend schoner product niet zonder slag of stoot wordt geadopteerd. “Denk aan ethanol die benzine zou vervangen. De motor kon dit prima verdragen, maar er was veel argwaan. Is dit wel goed voor de auto, zou ik niet beter bij het oude blijven? Doordat die fase van overtuiging is onderschat, kwam er maar heel langzaam meer ethanol in de benzine, dat is nu nog maar 10%. Wij realiseren ons: je zult de tijd moeten nemen om de markt te informeren, te overtuigen en mensen steeds bekender te maken met lignine-olie. Vandaar die gezamenlijke projecten. Dan ontstaat een zwaan-kleef-aan effect, krijg je de media mee en durven meer en meer partijen aan te haken.” Groot voordeel is de samenwerking met DSM, wat in de sector vertrouwen wekt. Ook wordt niet al te geheimzinnig gedaan over het product. “We sturen geïnteresseerde partijen gewoon samples toe, in dat opzicht zijn we open source; net als Android. Kijk maar wat jij ermee kunt, we willen juist dat je gaat testen en ervaren wat de mogelijkheden zijn. Met gezamenlijke projecten overtuigen we stap voor stap de markt dat deze revolutie gewoon echt kan!”

Commerciële schaal

Op de Brightlands Chemelot Campus is een proeffabriek gerealiseerd. Ook in de VS staat een proeffabriek waar Vertoro gebruikt van maakt. Begin 2020 zullen de proeven afgerond zijn en het proces verloopt goed. Om de volgende stap te kunnen maken naar demoschaal zou een nieuwe fabriek bouwen drie jaar kosten plus vele miljoenen euro’s. Helemaal niet nodig, zegt Boot. “We hebben inmiddels de financiering om een reeds bestaande demo-schaal bioraffinaderij in Europa aan te laten passen waardoor ze ook ons recept kunnen afdraaien. Dit zou dan eind 2020 al gereed kunnen zijn voor een fractie van het geld en tijd wat een eigen demoplant zou kosten. We zijn vanaf dag één primair gefinancierd met durfkapitaal. Natuurlijk nemen we subsidies wel mee waar mogelijk. Maar de insteek moet volgens ons zijn: maak het winstgevend, dan wordt het pas echt duurzaam.”

“Maak het winstgevend, dan wordt het pas echt duurzaam.”

De proeffabriek van de Brightlands Campus in Geleen waar Vertoro gebruik van maakt.

3 innovatietips van Michael Boot voor ondernemers:

1: Verbind duurzaam aan winstgevend
Laat je niet alleen inspireren door duurzame bedrijven, maar kijk ook hoe naar hoe zeer winstgevende bedrijven en sectoren zijn georganiseerd. Hun aandeel heeft te maken met hoe ze hun waardeketen inrichten en het type technologie dat ze gebruiken, dat levert je belangrijke inzichten op voor je eigen bedrijf.

2: Ga partnerships aan rond nieuwe toepassingen
Focus op je core business, maar ga in de startfase wel partnerships aan met potentiële afnemers om nieuwe toepassingen te helpen realiseren. Dat overtuigt hen en het helpt jou om de wereld te laten zien wat het potentieel is van je product.

3: Durf groot te denken
Ook al ben je nog klein, durf wel groot te denken. Vooral technologische innovaties hebben een zekere schaal nodig om toekomst te hebben. Blijf niet hangen in subsidie-afhankelijke projecten, neem je innovatie serieus!

Meer weten?

Hier vind je meer informatie over Vertoro >.